Araşdırma: COVİD-19 Alzaymer riskini artıra bilər
Tibb 07 Fevral 2025, 16:13
1738
Alimlər aşkar ediblər ki, Alzaymer xəstəliyi ilə əlaqəli bioloji markerlər COVİD-19 olan fərdlərdə daha yüksək səviyyədə ola bilər.
Citypost.az xəbər verir ki, yeni araşdırmaya görə, SARS-CoV-2 virusuna yoluxmuş insanlarda beyin zülallarında dəyişikliklər dörd il qocalmağa bərabər təsir göstərə bilər.
Ağır COVİD-19 keçirənlər daha çox risk altındadır
Araşdırmaya görə, bu dəyişikliklərin daha çox ağır xəstəliyi olan və xəstəxanaya yerləşdirilən xəstələrdə özünü göstərdiyi müəyyən edilib. Xüsusilə yüksək qan təzyiqi kimi demans risk faktorları olan fərdlərdə təsirlərin daha qabarıq olduğu ifadə edildi. Alimlər hesab edirlər ki, COVİD-19 beta-amiloid zülallarının yığılmasını sürətləndirərək beyin hüceyrələrində iltihaba səbəb ola bilər.
Qəti səbəb əlaqəsi qurmaq mümkün olmadı
Bununla belə, tədqiqatçılar vurğulayırlar ki, bu tapıntılar qəti səbəb əlaqəsini ortaya qoymur. Tədqiqat müşahidə tədqiqatı olduğundan, COVİD-19-un birbaşa Alzaymer xəstəliyinə səbəb olduğunu söyləmək olmaz. Mütəxəssislər qrip kimi digər infeksiyaların da oxşar təsir göstərə biləcəyinə diqqət çəkirlər.
Həmçinin oxuyun
Alzaymer riskinə qarşı yeni tapıntılar
London İmperial Kollecindən nevroloq Eugene Duff qeyd edib: “Biz hesab edirik ki, COVİD-19 neyrodegenerativ xəstəlikləri tetikleyen dəyişikliklərə səbəb ola bilər. “Lakin bunun necə baş verdiyini və uzunmüddətli perspektivdə hansı təsirləri göstərəcəyini hələ dəqiq bilmirik”.
Alzaymer dünyada 55 milyondan çox insana təsir edən bir xəstəlik kimi tanınır. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının məlumatına görə, hər il təxminən 10 milyon yeni demans halı aşkarlanır. Tədqiqatçılar bildirirlər ki, COVİD-19-un bu vəziyyətə necə təsir edəcəyini anlamaq üçün daha çox araşdırmaya ehtiyac var.
Erkən diaqnoz və ehtiyat tədbirləri vacibdir
Alimlər yoluxucu xəstəliklərin Alzheimer riskinə təsirini daha yaxşı başa düşmək üçün daha çox araşdırmaya ehtiyac olduğunu vurğulayırlar. Böyük Britaniya Demans Tədqiqat İnstitutundan Prof. Paul Matthews, "Demans riskinə töhfə verən amilləri daha yaxşı başa düşmək erkən diaqnoz və profilaktik tədbirlərin inkişafı üçün çox vacibdir" dedi. Araşdırma "Nature Medicine" tibb jurnalında dərc olunub.
Yeganə
Ən son xəbərləri bizim Facebook kanalımızda izləyin
Ən son xəbərləri bizim Instagram kanalımızda izləyin
Bu qidalar xolesterola səbəb olur
Məlumdur ki, yüksək xolesterol ürək xəstəliyi və insult riskini əhəmiyyətli dərəcədə artırır. Mütəxəssislər xolesterolu artıran qidalardan uzaq durmağı tövsiyə edirlər.
02 May 2025, 23:22
Maqnezium bədən üçün niyə vacibdir?
Əsəbilik, əhval dəyişikliyi və apatiya bədəndə maqnezium çatışmazlığının əlamətləridir. Maqnezium funksiyanı aşkar etmək asan deyil, belə ki, bu element bədənə daxil olan kimi bütün maddələrə ödənilir.CityPost.az bu barədə xarici mediaya istinadən xəbər verir.Maqnezium çatışmazlığı, bədəndə kifayət qədər maqnezium olmadıqda əzələ spazmaları, ürək ritmi pozuntuları, yorğunluq, baş ağrıları və həzm problemləri kimi simptomlara səbəb olur. Bundan başqa, uzunmüddətli maqnezium çatışmazlığı tip 2 diabet, osteoporoz və digər sağlamlıq problemlərinin yaranma riskini artırır.Maqneziumla zəngin qidalar arasında pazı, ispanaq, fındıq, badam, kaju, somon balığı, balqabaq tumu və tam taxıllar yer alır. Bu qidaların gündəlik rasiona daxil edilməsi maqnezium səviyyəsinin normallaşmasına kömək edir.Yeganə...
24 Aprel 2025, 17:30
Görmə qabiliyyətini bərpa edən dərman hazırlanır
"KAIST" Universitetinin tədqiqatçıları tor qişanın zədələnməsini bərpa edən və görmə qabiliyyətini daimi olaraq bərpa edən ilk müalicəni hazırlayıblar.CityPost.az xəbər verir ki, klinik sınaqların 2028-ci ildə başlanması planlaşdırılır.Nəticələr görmə qabiliyyətini daimi bərpa edən ilk müalicə kimi qeydə alınıb.Araşdırmanı aparan prof. Jin Woo Kim və komandası optik sinirlərin bərpasına imkan verən müalicəyə davamlı retinal xəstəliklərdə mühüm rol oynayan bir proteini (PROX1) bloklayıblar.Araşdırmalara görə, PROX1 zülalı tor qişanın təmirini əngəlləyən əsas amillərdən biridir. Normalda sinir hüceyrələrinin inkişafında rol oynayan bu zülal zədələnmiş retinal nahiyədə toplanır və bərpasını dayandırır.Alimlər bu zülalın balıqda görünmədiyini və buna görə də balıqların göz qişasının təmirində daha müvəffəqiyyətli olduğunu ortaya...
22 Aprel 2025, 17:47
Bu qidaları yeməyin: Stressə səbəb olur...
Alkoqol, qızardılmış qidalar, kofein, zərif karbohidratlar, şəkər və duzda olan maddələr kortizol kimi stress hormonlarının istehsalını stimullaşdıra bilər.
18 Aprel 2025, 17:00
Həddindən artıq duz istehlakı piylənmə riskini artırır
Avropa Obezitenin Tədqiqi Assosiasiyasının apardığı yeni araşdırmaya görə, gündəlik həyatda tez-tez istehlak edilən qidalardan yüksək miqdarda natrium, xüsusilə də qadınlarda ümumi və qarın bölgəsində piylənmə riskini əhəmiyyətli dərəcədə artırır.
18 Aprel 2025, 16:00
Başımız niyə ağrıyır? — Həkim səbəblərini və çarəsini açıqladı
Düzgün diaqnoz, müalicənin yarısıdır.Bir çox insanlar baş ağrısından şikayətlənirlər, bu da müxtəlif səbəblərdən ola bilər. Həm fiziki, həm də emosional faktorlar baş ağrısına səbəb ola bilər. Stress, yuxusuzluq, qidalanmamaq və ya uzun müddət komputer ekranına baxmaq kimi bəzi hallar baş ağrılarına səbəb ola bilər. Əgər başımız ağrıyırsa,nə edə bilərik?Bu dəfə təqdim etdiyimiz mövzu baş ağrıları barəsindədir. Citypost.az bu suala aydınlıq gətirib.Mövzu ilə bağlı saytımıza açıqlama verən Avropa Nevrologiya Akademiyasının üzvü Nevroloq Qalib Əsədov bildirib ki, əsəbi gərginlik zamanı baş ağrıları gicgahlardan başın sıxılması, baş dərisinin ağrıması, gicgahlarda sıxıntı şəklində ağrıların olması və s. kimi hallarda ağrıkəsici dərman sizə təsir etməyəcək. Bunlar...
11 Aprel 2025, 14:59
