Kərə yağının bahalaşmasında kimlərin əli var? — ARAŞDIRMA 

Bildiyiniz kimi son dövlər kərə ýağının qiyməti durmadan artır. 

Hal hazırda kərə yağının 1 kq-nın qiyməti 23-37 manat arasında dəyişir.

 "İqtisadçılar qiymət artımının səbəbini ölkəmizin idxaldan asılı olmasında yerli istehsalın az olmasında görürlər. Bu yalandır və pafoslu açıqlamadan başqa bir şey deyil".

CityPost.az xəbər  verir  ki, bu sözləri oxu24.com saytına açıqlamasında  nəqliyyatda daşınmaların təşkili üzrə ekspert  İlkin Məmmədkərimov bildirib.

"Kərə yağlarının qiymətinin baha olmasının və durmadan artmasının səbəbi ölkəyə kərə yağı idxal edən idxalçı şirkətlərin barmaqla sayılacaq qədər az olmasıdır. Yəni supermarketlərdə gördüyünüz bütün kərə yağlarını ölkəyə barmaqla sayılacaq qədər az idxalçı şirkət gətirir və onların arasında rəqabət yoxdur",-deyə  ekspert bildirib.

İlkin mövcud vəziyyəti qonşu və digər ölkələrlə də müqayisə edib.

"Bu yaxınlarda mediada Fransa-nın "President" kərə yağının qiymətinin Gürcüstan və Ermənistanla müqayisədə baha olduğu haqqında xəbər vyayılmışdı.

Bunun səbəbi Gürcüstan-da 30-dan çox idxalçı şirkətin ölkəyə yağ idxal etməsi və onların arasında rəqabət mühitinin olmasıdır. 

Nəyinki Gürcüstan, bütün Sovetlər Birliyi ölkələri idxaldan asılıdır və yerli istehsal çox azdır sadəcə bizdən fərqli olaraq onlarda rəqabət mühiti var. 

Hətta iqtisadçıların dediyi kimi yerli istehsal yetəri qədər olsa belə əhalinin əksəriyyəti keyfiyyət məsələsinə görə etibar edib yerli istehsal olan kərə yağı almaz. Çünki hər il ölkəyə onminlərlə ton palma yağı idxal olunur. 

Dövlət Statistika Komitəsinin açıqladığı rəqəmlərə görə 2024-cü ildə ölkəyə 65 min ton palma yağı idxal olunub. Bu rəqəm 2023-cü illə müqayisədə 42% çoxdur yəni ölkəyə palma yağı idxalı hər il sürətlə artırılır",-deyə O, bildirib.

Belə olan halda kim zəmanət verə bilərki əhalinin aldığı yerli istehsal olan kərə yağına kərə yağı adı altında palma yağı qatılmayacaq?

Şəxsən mən heç vaxt evimə yerli istehsal olan kərə yağı  və reklamları gedən  həmin firma yağlarını almaram.

Elə Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin son dövrlər yerli istehsal olan "kərə" yağlarında apardığı yoxlamalar mənim və əhalinin əksər hissəsinin haqlı olduğunu göstərdi.

Beləki yerli istehsal olan əksər kərə yağlarında kərə yağı adı altında tərkibində bitki yağı olduğu üzə çıxdı.

Həmçinin oxuyun

Evli nənə qoşulub qaçdı    - Azərbaycanda 

UNEC tələbələrin diplomunu niyə vermir? - Kütləvi şikayət var 

Dünyada bir ilk: Robotlar insanlarla eyni yarışda qaçdılar  

“Oğlum həbs edilməyib, yanımdadır” - Şərurlu İsfəndiyar  

Tam əminliklə deyə bilərəm ki Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin adlarını açıqlamadığı digər yerli istehsal olan kərə yağlarıda o vəziyyətdədir.

Üstəlik Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin apardığı son yoxlamalar üzə çıxardı ki, Əli Cəfərova məxsus həmin saxta kərə yağlarına nəyinki kərə yağı adı altında bitki yağı qatılıb həmçinin tərkibində bütün dünyada qadağan olunan kərə yağına ümumiyyətlə qatılması qadağan olunan Sorbil və Benzol turşuları aşkar olunub ki, bu maddələr birbaşa xərçəng xəstəliyinə səbəb olur.

Birdə bir çox supermarketlərin və idxalçı şirkətlərin Yeni Zellandiyada, Belarus və Ukraynadakı süd zavodlarında sifarişlə istehsal etdirdikləri üzərlərinə müxtəlif adlar qoyub satdıqları yağlarda ayrı bir dərddir.

Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının və EFSA-nın təhlükəli və kanserojan hesab etdiyi ölkəmizə isə hər il sürətlə həcmi artırılaraq idxal olunduğu palma yağlarının nəticəsidir ki, bu gün ölkəmiz Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının hesabatına görə ürək damar xəstəliklərinə görə ilk 10-luqda yer alıb.

Əvvəllər Belarusiya və Ukrayna yağları ilə Qərb ölkələrinin istehsalı olan kərə yağları arasında qiymət fərqi var idisə yəni Belarusiya və Ukrayna kərə yağının qiyməti 10 il öncə 1 kq 13-14 manat, Qərb ölkələrinin istehsalı olan kərə yağları 16 manatdan başlayırdısa indi isə Belarus və Ukrayna istehsalı olan yağda Qərb ölkələri istehsalı olan yağda 1 kq-ı 23 manatdan başlayır.

Birdə əvvəllər Bakıda çoxlu Rusiya, Belarus süd məhsulları mağazaları var idi ki, supermarketlərdə idxalçı şirkətlərin idxal etdiyi 1 kq 14 manatdan başlayan yağları Belarus mağazalarında 1 kq 12-13 manata almaq mümkün idi bu mağazalar monopolist idxalçıların yuxusunu əməlli başlı qaçırtmışdı.

Həmin vaxt supermarketlərdə məcbur olub kampaniya keçirib 1 kq 12-13 manata salırdılar. İdxalçılar nə etdilərsə son dövrlər Bakıda Rusiya, Belarusiya mağazalarının sayı kəskin şəkildə azaldı. Hal-hazırda qalan Rusiya, Belarusiya mağazalarındakı qiymətlər elə supermarketlərdəki qiymətlərlə eynidir. Dediyim kimi kərə yağının qiymətinin ucuzlaşması üçün indiki kimi 5-6 yox, qonşu ölkələrdəki kimi 30-40-dan çox idxalçı şirkət ölkəyə yağ idxal etməlidir. Belə olan halda həm keyfiyyət yüksələcək həm rəqabət güclənəcək, həmdə qiymətlər aşağı düşəcək. Çox təssüfki 17 illik maneədən sonra ötən ilin 1 iyul tarixindən Rəqabət Məcəlləsi qüvvəyə minsədə 10 aya yaxındır ki, nəyinki bu sahədə ümumiyyətlə heç bir sahədə inhisarçılıq monopoliya ilə bağlı müsbətə doğru dəyişiklik olmayıb.

Hazırladı: Miri Məcidli