ESA: Yer orbitində çoxlu kosmik tullantı toplanıb
Dünya 15 Aprel 2025, 15:55
3982
Avropa Kosmik Agentliyinin (ESA) dərc etdiyi 2025-ci il Kosmik Ətraf Mühit Hesabatı, Yer orbitindəki kosmik zibillərin miqdarının sürətlə artdığını ortaya qoyub.
CityPost.az xəbər verir ki, orbitdə işləməyən peyklərin sayı və qırılan hissələrin miqdarı aktiv peyklərin sayını xeyli üstələyib.
Kessler sindromu riskinin artması
ESA xəbərdarlıq edib ki, kosmik dağıntıların sıxlığının artması "Kessler sindromu" kimi tanınan toqquşmaların zəncirvari reaksiyasına yol aça bilər. Bu ssenaridə toqquşmalar nəticəsində yaranan yeni fraqmentlər digər obyektlərlə toqquşaraq daha çox dağıntı yaradır və proses öz-özünə qidalanmağa davam edir.
Alimlərin fikrincə, artıq yeni dağıntıların əmələ gəlməsinin qarşısını almaq kifayət deyil. Orbitdəki mövcud zibilləri aktiv şəkildə təmizləmək lazımdır. Çünki bu zəncir parçalanmaları uzun müddətdə bəzi orbitləri yararsız hala sala bilər.
130 milyondan çox kiçik fraqment aşkar edilib
ESA məlumatlarına görə, Yer orbitində diametri 10 santimetrdən böyük olan təxminən 54 min obyekt var. 1 ilə 10 santimetr arasında olan parçaların sayının təxminən 1,2 milyon olduğu təxmin edilir. Bundan əlavə, ölçüsü 1 millimetr ilə 1 santimetr arasında olan təxminən 130 milyon ədəd kosmik zibil yüksək sürətlə orbitdədir.
Bu fraqmentlər kiçik olsa da, Beynəlxalq Kosmik Stansiya və ya Hubble Kosmik Teleskopu kimi alətlərə ciddi ziyan vurmaq potensialına malikdir.
Toqquşmadan kənarda da parçalanma var
Qeyd edilir ki, kosmosdakı obyektlər təkcə toqquşma nəticəsində yox, həm də partlayışlar və ya uzun müddətli aşınma kimi amillərlə məhv olur. Təkcə 2024-cü ildə 11 planlaşdırılmamış parçalanma hadisəsi 2600-dən çox yeni zibil yaradıb.
Bu cür hadisələri idarə etmək mümkün olmadığından, yaranan parçaların orbiti tərk edərək atmosferdə yanacağına zəmanət verilmir.
Nəzarət olunan girişlərdə artım var
ESA 2024-cü ildə idarəli şəkildə orbitdən çıxarılan raket və peyklərin sayının əvvəlki illərə nisbətən artdığını və bu üsulun təsirli tullantıların idarə edilməsi vasitəsi olduğunu bildirir.
Agentliyin məlumatına görə, 2023-cü ildən əvvəlki standartlara görə, aşağı Yer orbitində olan raketlərin təxminən 90 faizi 25 il ərzində orbiti tərk edəcək. Qeyd olunub ki, ESA tərəfindən 2023-cü ildə qəbul edilmiş yeni, daha sərt beşillik standartla 80 faiz uyğunluq əldə edilib.
Qlobal əməkdaşlıq mütləqdir
Bu müsbət irəliləyişlərə baxmayaraq, ESA ekspertləri orbital zibillərin təmizlənməsi və gələcək risklərin azaldılması üçün qlobal əməkdaşlığın vacib olduğunu vurğulayırlar. Əks halda, bəşəriyyət üçün əvəzolunmaz olan orbital ərazilərdən istifadə təhlükə altına düşə bilər.
Yeganə
Ən son xəbərləri bizim Facebook kanalımızda izləyin
Ən son xəbərləri bizim Instagram kanalımızda izləyin
İsraildə İran casusu həbs edilib
İsrail polisi İran üçün casusluqda şübhəli bilinən şəxsi həbs edib.Citypost.az “The Times of Israel”ə istinadən xəbər verir ki, onun saxlanılması polis və Şin Betin (Daxili Təhlükəsizlik Xidməti) birgə əməliyyatı nəticəsində mümkün olub.Polis və Şin Betin ortaq bəyanatında Aşkelondan olan 37 yaşlı Amir Malkanın indiyə qədər İrandan casusluq müqabilində minlərlə dollar vəsait aldığı müəyyən edilib.Onun casusluğunun fəaliyyət istiqamətləri və əlavə detallar açıqlanmayıb.Qeyd edək ki, İsrail mətbuatı 2024-cü ildən bəri İran üçün casusluq hallarında artım müşahidə olunduğunu yazır....
04 Dekabr 2025, 12:50
Xəzər dənizinin Dağıstan sahillərində 320-dən çox ölü suiti tapılıb
Xəzər dənizinin Dağıstan Respublikası sahillərində 320-dən çox ölü suiti tapılıb.Bu barədə TASS regional təcili yardım xidmətlərinə istinadən məlumat yayıb.Bildirilib ki, ölü heyvanların cəsədləri Sulak çayının mənsəbi ilə Terek çayı arasındakı sahildə aşkar edilib.
02 Dekabr 2025, 23:18
NATO Ukraynaya 17 milyard dollar dəyərində silah tədarükü gözləyir
NATO Baş katibi Mark Rutte ABŞ-dan Ukrayna Silahlı Qüvvələrinə ən azı 17 milyard dollar dəyərində silah tədarükü gözlədiyini bildirib.Bu barədə NATO Baş Katibi keçirdiyi mətbuat konfransında bildirib.Ruttenin sözlərinə görə, dekabırn 3-də Brüsseldə NATO-Ukrayna Şurasının Xarici İşlər Nazirləri səviyyəsində iclası keçiriləcək və bu tədbirdə Avropa İttifaqının baş diplomatı Kaya Kallas və Ukraynanın xarici işlər naziri Andriy Sibiqa iştirak edəcək.Baş katib vurğulayıb ki, NATO Rusiyanın Ukraynaya qarşı getdikcə daha qəddar hücumlarını gözardı edə bilməz.“Rusiya sistematik şəkildə mülki infrastruktur hədəf alır, ukraynalıları qışın əvvəllərində istilik və işıqdan məhrum edir. Rusiya bu müharibədə tək deyil, Çin onun əsas dəstəkçisi olaraq qalır, İran və Şimali...
02 Dekabr 2025, 19:26
Putin bu gün Uitkoff və Trampın kürəkəni ilə görüşəcək
Putin və Uitkoff arasındakı görüş lazım olduğu qədər davam edəcək.Bunu Kremlin rəsmi nümayəndəsi Dmitri Peskov bildirib.O, Kremldə keçiriləcək görüşdə Amerika nümayəndə heyətinin tərkibini də açıqlayıb. Qeyd edib ki, Uitkoff və Donald Trampın kürəkəni Cared Kuşner bu gün Putinlə görüşəcək amerikalı danışıqçılar olacaq.
02 Dekabr 2025, 16:09
Tramp Ukraynaya gözlənilməz zərbə endirdi - Brantner
Almaniyanın Yaşıllar Partiyasının lideri Franziska Brantner ABŞ Prezidenti Donald Trampın Ukraynaya qarşı siyasətini kəskin tənqid edib.CityPost.az xəbər verir ki, partiya lideri Kiyevə səfəri zamanı oradakı insanların təslim olmayacağına şəxsən şahid olduğunu bildirib."Bəs Tramp nə edir? O, ukraynalılara arxadan zərbə endirir. Ukrayna yanarkən, Vaşinqtondakı bu Neron Vladimir ilə Tramp-Putin müqaviləsi bağlayır", - deyə o vurğulayıb.Brantner ABŞ-ın Ukraynadakı müharibəyə son qoymaq planını "təslimiyyət müqaviləsi" adlandırıb və nasist dövrü ilə tarixi paralel apararaq qeyd edib:"Bu, xəyanətdir, bu, Münhen 2-dir”....
29 Noyabr 2025, 23:40
Türkiyədə FETÖ-yə qarşı əməliyyat keçirilib, 92 şübhəli saxlanılıb
Türkiyədə FETÖ-yə qarşı əməliyyat keçirilib, bir həftə ərzində 92 şübhəli saxlanılıb.CityPost/az xəbər verir ki, bu barədə Türkiyənin daxili işlər naziri Əli Yerlikaya "X" səhifəsində məlumat paylaşıb.O qeyd edib ki, həmin şəxslər arasında FETÖ-nün hazırkı strukturu daxilində fəaliyyət göstərən, təşkilat ilə əlaqəli saxta yardım qurumlarına maliyyə təmin edən, sosial mediada FETÖ təbliğatı aparan və xaricə qaçmağa cəhd edənlərdir.
29 Noyabr 2025, 11:46
