Sosial media uşaqlarda depressiyaya səbəb ola bilər - ARAŞDIRMA
Maraqlı 13 İyun 2025, 19:30
344
ABŞ-da aparılan yeni bir araşdırma, sosial mediadan istifadənin uşaqlarda depressiya əlamətlərini artırdığını ortaya çıxarıb.
CityPost.az xəbər verir ki, San Fransisko Kaliforniya Universitetinin (UCSF) apardığı və "JAMA Network Open" jurnalında dərc edilən araşdırmaya görə, sosial mediadan istifadə müddəti artdıqca uşaqlarda depressiya əlamətləri də artır.
Bununla belə, tədqiqatçılar depressiyaya düşmüş uşaqların sosial mediada daha çox vaxt keçirdiyi tərs əlaqə tapmayıblar.
Mühüm nəticələr
Üç il ərzində aparılan araşdırmada uşaqların gündəlik sosial mediadan istifadə müddəti 7 dəqiqədən 73 dəqiqəyə yüksəlib. Eyni dövrdə depressiya əlamətləri 35 faiz artıb.
Tədqiqatın aparıcı müəllifi Dr.Jason Nagata, "Sosial medianın depressiyaya səbəb olduğu və ya sadəcə mövcud depressiya əlamətlərini əks etdirdiyi uzun müddətdir müzakirə olunur. Bizim tapıntılarımız sosial medianın depressiyanın inkişafına kömək edə biləcəyinə dair sübutlar təqdim edir" dedi.
Tədqiqat uşaqlarda zamanla fərdi dəyişiklikləri izləyən azsaylı tədqiqatlardan biridir. 9-10 yaşdan 12-13 yaşa qədər təxminən 12.000 uşaq izlənilib.
Niyə bu sizə təsir edir?
Sosial medianın depressiyaya təsirinin səbəbləri hələ tam məlum deyil. Bununla belə, əvvəlki tədqiqatlar göstərir ki, kiber zorakılıq və yuxu pozğunluğu risk faktorları arasında ola bilər.
Eyni iştirakçılar qrupunu araşdıran ayrı bir araşdırmada, Nagata və komandası, 11-12 yaşlı uşaqların kiber zorakılığa məruz qalma riskinin bir il ərzində intihar düşüncələri və ya cəhdləri riskini 2,6 dəfə artırdığını təsbit etdi.
Bu uşaqların maddələrdən istifadə etməyə daha çox meylli olduğu aşkar edilmişdir:
Narkotiklərdən istifadə riski 4,65 dəfə artıb
Həmçinin oxuyun
Nikotindən istifadə riski 3,37 dəfə artıb.
Spirtli içkilərdən istifadə riski 1,92 dəfə artıb.
Uşaqlar üçün dilemma
Tədqiqatçılar deyirlər ki, uşaqlar sosial mediadan istifadə edərkən çətin bir tarazlıqla üzləşirlər.
Sosial media getdikcə depressiya və riskli davranışlarla əlaqələndirilsə də, bu platformalar uşaqların dostları ilə əlaqə qurması üçün vacib bir yer olmağa davam edir.
Buna qarşı çıxmaq üçün Amerika Pediatriya Akademiyası ailələrə rəqəmsal vərdişlərini yaxşılaşdırmaq üçün Ailə Media Planı kimi vasitələrdən istifadə etməyi tövsiyə edir.
"Bir ata kimi bilirəm ki, uşaqlara sadəcə olaraq "telefonlarını yerə qoy" demək təsirli deyil. Valideynlər açıq, mühakimə etmədən ünsiyyət modelini formalaşdırmalıdırlar. Yemək vaxtı və ya yatmazdan əvvəl bütün ailə üçün ekran qarşısında fasilə vermək sağlam rəqəmsal vərdişləri inkişaf etdirməyə kömək edə bilər", - Dr.Naqata bildirib.
Yeganə
Ən son xəbərləri bizim Facebook kanalımızda izləyin
Ən son xəbərləri bizim Instagram kanalımızda izləyin
“Şəhəri məhv edən” asteroidin Aya dəymə ehtimalı artır
Kəşf edilən və Yerlə toqquşma riski ilə diqqət çəkən 2024 YR4 asteroidinin Aya çarpma ehtimalı xeyli artıb.CityPost.az xəbər verir ki, 2025-ci ilin fevral ayında aparılan hesablamalara görə, bu göy cisminin 2032-ci ildə Yerlə toqquşma ehtimalı 3,1 faiz olaraq qiymətləndirilib.Bununla belə, yeni müşahidələrlə bu risk Yer üçün böyük ölçüdə aradan qalxmış, Ay üçün təsir ehtimalı isə 4,3 faizə yüksəlmişdir.Bu nisbət hələ də çox yüksək deyil, lakin elmi baxımdan həyəcanverici hesab olunur. Mümkün toqquşma Ayı məhv etməyəcək və ya onun orbitinə təsir etməyəcək, lakin bu, böyük bir kraterin əmələ gəlməsi prosesini müşahidə etmək üçün unikal imkan yarada bilər.Ay üçün yeni hesablamalar aparıldıNASA-nın Yerə...
13 İyun 2025, 19:25
Buz vannaları əzələ böyüməsini yavaşlada bilər
Buz vannaları müasir fitness mədəniyyətinin ümumi hissəsidir. Peşəkar idmançılardan tutmuş istirahət həvəskarlarına qədər bir çox insanlar buzlu şokun ağrıları yüngülləşdirəcəyinə, iltihabı azaldacağına və bədənlərinin daha tez sağalmasına kömək edəcəyinə ümid edərək, məşqdən sonra çimməyi sevirlər. Lakin Hollandiyadan edilən son araşdırma gözlənilməz bir mənfi cəhət tapdı: Belə dondurma əslində əzələ böyüməsini yavaşlata bilər. CityPost.az “The Conversation”a istinadən xəbər verir ki, bədəninizi soyuğa məruz qoyduğunuz zaman, məsələn, buz vannası qəbul edərkən, qan damarlarınız daralır.Bu, şişkinliyi azalda bilər, məşqdən sonra bədəndən tullantıları çıxara bilər və intensiv məşqdən bir və ya iki gün sonra meydana gələn əzələ ağrılarını aradan qaldıra bilər.Məşqdən sonrakı ağrılar əzələlərinizin bərpa olunduğuna...
11 İyun 2025, 17:00
Süni intellekt investisiyaları enerji investisiyalarını üstələyir
Qlobal enerji bazarlarında süni intellektə investisiyalar keçən il enerji sektoruna vençur investisiyalarını üç dəfə artıraraq 84 milyard dollara çatıb.CityPost.az xəbər verir ki, Beynəlxalq Enerji Agentliyinin (IEA) bu il 10-cu dəfə dərc etdiyi Dünya Enerji İnvestisiyaları hesabatından toplanan məlumata görə, enerji sektorunda artan xərclər və siyasət qeyri-müəyyənlikləri investisiya qərarlarına təsir etsə də, kapital daha çox süni intellektə əsaslanan layihələrə fokuslanmağa başlayıb.Şirkətlərin enerji Ar-Ge xərcləri 2020-ci ildən bəri ən aşağı artım tempini göstərib. Vençur kapitalı investisiyaları 2024-cü ildə 8 milyard dollar azalıb. Yüksək faiz dərəcələri innovativ şirkətlərə kapital investisiyalarını daha az cəlbedici edib.Yavaşlamayan digər sahə isə süni intellekt idi. Süni intellekt 2024-cü ildə...
11 İyun 2025, 16:00
Süni intellekt kütləvi işsizliyə səbəb ola bilər - XƏBƏRDARLIQ
Dünyanın aparıcı süni intellekt şirkətlərindən biri olan "Anthropic"-in baş direktoru Dario Amodei xəbərdarlıq edib ki, süni intellekt bir neçə il ərzində əmək bazarını kəskin şəkildə poza bilər. CityPost.az xəbər verir ki, Amodeinin sözlərinə görə, hökumətlər və şirkətlər bu transformasiyaya hazır deyillər.Amodei, "AI demək olar ki, bütün zehni vəzifələrdə insanlardan daha yaxşı olur" dedi. O, bildirib ki, bu hadisələr bir çox peşə qruplarını, o cümlədən adi ağ işçiləri təhdid edir.20 faiz işsizlik riskiAmodei bildirib ki, süni intellekt yaxın 1-5 il ərzində bütün başlanğıc səviyyəli ağ yaxalıq işlərinin yarısını aradan qaldıra və ABŞ-da işsizliyi 20 faizə çatdıra bilər. Bu nisbət pandemiya dövründə zirvəyə...
30 May 2025, 15:41
Okeanın dibində qədim şəhərin izləri aşkar edildi
Alimlər okeanın dibində itirilmiş dünyanın ilk fiziki sübutu ola biləcəyinə inandıqları gizli şəhər aşkar ediblər. CityPost.az xəbər verir ki, onlar qədim insanın əcdadı olan Homo erectusun kəllə sümüyünü, həmçinin Komodo əjdahaları, camışlar, marallar və fillər də daxil olmaqla 36 növdən 6000 heyvan fosili tapıblar.Kəllənin 140.000 il əvvəl basdırıldığı güman edilir. Daily Mail xəbər verir ki, o, İndoneziyanın Yava və Madura adaları arasında, Madura boğazında lil və qum qatları altında qorunub saxlanılıb.Heyvan sümüklərinin bəzilərində qəsdən kəsilmə əlamətləri var idi ki, bu da elm adamlarının fikrincə, bu, erkən insanların ov strategiyaları tətbiq etdiyinə sübutdur.Tapıntılar bir vaxtlar Cənub-Şərqi Asiyanı geniş düzənliklə birləşdirən itirilmiş ərazi...
26 May 2025, 15:52
Heyvanlar uzunmüddətli dostluqlar qururlar - TƏDQİQAT
Amerikalı alimlər 20 illik müşahidəsi nəticəsində heyvanlar arasında uzunmüddətli, qarşılıqlı və faydalı əlaqələrin qurulduğunu sübut ediblər. Tədqiqat zamanı müəyyən edilib ki, heyvanlar təkcə öz qohumlarına deyil, həm də qohum olmayanlara da mehribanlıq göstərirlər.CityPost.az xəbər verir ki, araşdırma Kolumbiya Universitetindən Prof. O, Dastin Rubenşteynin laboratoriyasında doktorant Aleksis Erlin başçılıq etdiyi qrup tərəfindən aparılıb. Nəticələr “Nature” elmi jurnalında dərc olunub.Araşdırmanın bir hissəsi olaraq, 2002-2021-ci illər arasında Şərqi Afrika savannalarında yaşayan yüzlərlə quşun minlərlə qarşılıqlı əlaqəsi müşahidə edilib. 40 çoxalma mövsümündən alınan məlumatlar və genetik analizlər birləşdirilib, kimin bir-birinə kömək etdiyini araşdırmaq üçün istifadə edilib.Qohum olmayanlara da kömək edirlərUzun illər ərzində eyni şəxslər arasında...
26 May 2025, 12:59
