Qrammatik səhvlər şizofreniyanın erkən mərhələsinin əlamətləri ola bilər
Maraqlı 18 İyun 2025, 18:43
411
Qrammatik cəhətdən düzgün cümlələrin qurulması və başa düşülməsində pozuntular şizofreniyanın inkişafını göstərə bilər. Sfaks Universitetinin (Tunis) alimləri belə qənaətə gəliblər.
CityPost.az xəbər verir ki, tədqiqat "Communications Medicine" (ComMed) jurnalında dərc olunub.
Şizofreniya düşüncə, qavrayış və davranışa təsir edən ağır psixi pozğunluqdur. Əsas simptomlardan biri tez-tez sintaktik pozğunluqlar nəticəsində yaranan ünsiyyətdə çətinlikdir: söz sırasının düzgün seçilməməsi, mürəkkəb ifadələr qurmaq və nitqin qrammatik quruluşunu qavramaqda çətinlik.
Təhlil 1679 şizofreniya xəstəsi və 1281 nəzarətçinin məlumatlarını əhatə edib. İştirakçıların orta yaşı 32 idi və subyektlərin təxminən 30%-i qadınlar idi. Tədqiqatçılar 2024-cü ilin may ayına qədər nəşrlər də daxil olmaqla, Web of Science, PubMed, Scopus və PsycINFO verilənlər bazalarından məlumatları araşdırıblar. Elmi icmalda cəmi 45 tədqiqat yer alıb.
Nəticələr göstərdi ki, şizofreniya xəstələrinin sintaktik qavrayışları əhəmiyyətli dərəcədə azalıb: onlar daha qısa və daha sadə cümlələrdən daha tez-tez istifadə edir, qrammatik səhvləri müşahidə etməkdə çətinlik çəkir, nitqdə daha az uyğunluq nümayiş etdirirdilər. Onlar həmçinin azaldılmış fraza mürəkkəbliyi və ümumi nitq müddəti göstərdilər.
Müəlliflər vurğulayırlar ki, bu pozğunluqlar universal deyil: qrammatik uğursuzluqların dərəcəsi və xarakteri xəstədən xəstəyə dəyişir. Bu, erkən diaqnoz və fərdiləşdirilmiş terapiya üçün bir vasitə kimi dil təhlilindən istifadə etmək imkanını açır.
Alimlər hesab edirlər ki, şizofreniyada dil və koqnitiv pozğunluqlar arasındakı əlaqənin gələcək tədqiqi perspektivlidir. Bu cür məlumatlar müalicəyə yeni yanaşmalar, xəstələrin uyğunlaşması və gündəlik ünsiyyətdə dəstək üçün əsas ola bilər.
Yeganə
Ən son xəbərləri bizim Facebook kanalımızda izləyin
Ən son xəbərləri bizim Instagram kanalımızda izləyin
Alimlər dinozavrda xərçəng tapdılar: Bu kəşf insan həyatını xilas edə bilər
Dinozavr qalıqları və müasir xərçəng araşdırmaları ilk baxışdan iki çox fərqli sahə kimi görünə bilər, lakin yeni araşdırmalar göstərdi ki, milyonlarla ildir qorunan yumşaq toxumalar xərçəngin necə əmələ gəldiyi və müalicə oluna biləcəyi ilə bağlı qiymətli ipuçları verə bilər.
20 İyun 2025, 18:00
Sükut insanı sağaldır - TƏDQİQAT
Yeni bir araşdırma sükutun sadəcə səsin olmaması deyil, beyni dəyişdirə və ümumi sağlamlığı yaxşılaşdıra bilən aktiv bir qüvvə olduğunu müəyyən etdi. Cəmi üç günlük qəsdən sükutdan sonra insan beyni uzunmüddətli meditasiya və ya idrak təlimi ilə müqayisə edilə bilən fiziki və funksional dəyişikliklərə məruz qalır.
20 İyun 2025, 15:30
İnsan əzaları yenidən böyüyə bilər? -ARAŞDIRMA
İnsan bədəninin itirilmiş əzalarını bərpa etmək qabiliyyəti artıq xəyal olmaya bilər. Alimlər meksikalı salamandr aksolotlunun ("Ambystoma mexicanum") bu qeyri-adi qabiliyyətinin sirrinə bir addım da yaxınlaşıblar ki, bu da öz üzvlərini və hətta orqanlarını yenidən böyüdə bilir.
19 İyun 2025, 18:18
Yüksək intellektə malik insanların beyninin özəlliyi məlum olub - Araşdırma
"Yohannes Qutenberq" Universitetinin alimləri müəyyən ediblər ki, daha yüksək idrak qabiliyyəti olan insanlarda beyin siqnalları qərar qəbul etmənin kritik anlarında xüsusilə aydın şəkildə sinxronlaşdırılır.
17 İyun 2025, 17:00
Sosial media uşaqlarda depressiyaya səbəb ola bilər - ARAŞDIRMA
ABŞ-da aparılan yeni bir araşdırma, sosial mediadan istifadənin uşaqlarda depressiya əlamətlərini artırdığını ortaya çıxarıb.CityPost.az xəbər verir ki, San Fransisko Kaliforniya Universitetinin (UCSF) apardığı və "JAMA Network Open" jurnalında dərc edilən araşdırmaya görə, sosial mediadan istifadə müddəti artdıqca uşaqlarda depressiya əlamətləri də artır.Bununla belə, tədqiqatçılar depressiyaya düşmüş uşaqların sosial mediada daha çox vaxt keçirdiyi tərs əlaqə tapmayıblar.Mühüm nəticələrÜç il ərzində aparılan araşdırmada uşaqların gündəlik sosial mediadan istifadə müddəti 7 dəqiqədən 73 dəqiqəyə yüksəlib. Eyni dövrdə depressiya əlamətləri 35 faiz artıb.Tədqiqatın aparıcı müəllifi Dr.Jason Nagata, "Sosial medianın depressiyaya səbəb olduğu və ya sadəcə mövcud depressiya əlamətlərini əks etdirdiyi uzun müddətdir müzakirə olunur. Bizim...
13 İyun 2025, 19:30
“Şəhəri məhv edən” asteroidin Aya dəymə ehtimalı artır
Kəşf edilən və Yerlə toqquşma riski ilə diqqət çəkən 2024 YR4 asteroidinin Aya çarpma ehtimalı xeyli artıb.CityPost.az xəbər verir ki, 2025-ci ilin fevral ayında aparılan hesablamalara görə, bu göy cisminin 2032-ci ildə Yerlə toqquşma ehtimalı 3,1 faiz olaraq qiymətləndirilib.Bununla belə, yeni müşahidələrlə bu risk Yer üçün böyük ölçüdə aradan qalxmış, Ay üçün təsir ehtimalı isə 4,3 faizə yüksəlmişdir.Bu nisbət hələ də çox yüksək deyil, lakin elmi baxımdan həyəcanverici hesab olunur. Mümkün toqquşma Ayı məhv etməyəcək və ya onun orbitinə təsir etməyəcək, lakin bu, böyük bir kraterin əmələ gəlməsi prosesini müşahidə etmək üçün unikal imkan yarada bilər.Ay üçün yeni hesablamalar aparıldıNASA-nın Yerə...
13 İyun 2025, 19:25
