Həddindən artıq duz istehlakı piylənmə riskini artırır
Tibb 18 Aprel 2025, 16:00
2026
Avropa Obezitenin Tədqiqi Assosiasiyasının apardığı yeni araşdırmaya görə, gündəlik həyatda tez-tez istehlak edilən qidalardan yüksək miqdarda natrium, xüsusilə də qadınlarda ümumi və qarın bölgəsində piylənmə riskini əhəmiyyətli dərəcədə artırır.
CityPost.az xəbər verir ki, Avropa Obezite Konqresində (ECO 2025) təqdim olunacaq araşdırma duz istehlakı ilə piylənmə arasında güclü əlaqəyə diqqət çəkir.
Tədqiqat Finlandiya Sağlamlıq və Rifah İnstitutundan Annika Santalahti və onun komandası tərəfindən aparılıb.
Gizli duz təhlükəsi
Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatına (ÜST) görə, piylənmə bədən kütləsi indeksinin (BKİ) 30 kq/m² və yuxarı olması kimi müəyyən edilir.
Abdominal piylənmə daxili orqanlar ətrafında artıq yağ yığılması ilə ölçülür və daha çox ürək-damar xəstəlikləri riski daşıyır.
Finlandiyada natrium istehlakı 1970-ci illərdə pik həddinə çatdıqdan sonra azalsa da, 2007-ci ildən bu yana stabil olaraq qalır.
Mütəxəssislər vurğulayırlar ki, yüksək natrium qəbulu təkcə “sağlam qidalar” deyil, həm də işlənmiş ət məhsulları, çörək və pendir kimi gündəlik qidalardan qaynaqlanır.
Tədqiqat qrupu fərdi tədbirlərin kifayət etmədiyini və cəmiyyət səviyyəsində dəyişikliklərin yalnız qida sektoru ilə əməkdaşlıqda mümkün olduğunu bildirir.
Qadınlar daha yüksək risk altındadır
2017-ci il milli FinHealth araşdırmasının məlumatlarına görə, qadınlarda gündəlik duz istehlakı ÜST-nin tövsiyə etdiyi gündəlik 5 qramlıq limitdən demək olar ki, iki dəfə, kişilərdə isə üç dəfə çox idi.
Həmçinin oxuyun
Statistik modelləşdirmə ilə dəstəklənən tapıntılara görə, ən çox natrium istehlak edən qrupdakı qadınların ümumi piylənmə riski ən aşağı qrupdakı qadınlarla müqayisədə 4,3 dəfə, qarın boşluğunda piylənmə riski isə 3,4 dəfə yüksəkdir.
Sidik nümunələrindən alınan natrium dəyərləri də oxşar nəticələr verdi.
Kişilərdə, sidik nümunələrinə əsaslanan qiymətləndirmədə, ən yüksək natrium qrupunda olan fərdlərdə ümumi piylənmə riskinin 6 dəfə, qarın piylənmə riskinin isə 4,7 dəfə yüksək olduğu müəyyən edilmişdir.
Duzun bioloji təsiri araşdırılır
Mütəxəssislərin fikrincə, bu tapıntılar yüksək duz istehlakının toxluq hormonlarına təsir edə biləcəyini və bağırsaq mikrobiomunda və bədən tərkibində bioloji dəyişikliklərə səbəb ola biləcəyini göstərir.
Həmçinin qeyd edilir ki, yüksək natrium qəbulu çox vaxt həddindən artıq işlənmiş qidaların istehlakını əks etdirir.
Tədqiqat qrupu bu əlaqənin bioloji mexanizmlərinin daha da araşdırılması lazım olduğunu vurğulayaraq, eyni zamanda qida sənayesinin natrium səviyyəsinin azaldılmasında əsas rol oynaya biləcəyini ifadə edir.
“Gündəlik istehlak edilən qidaların nə qədər duzlu olmasına diqqət etmək lazımdır” ifadəsini işlədən tədqiqatçılar, piylənmə ilə mübarizədə təkcə fərdi məlumatlılığın deyil, qida siyasətində köklü dəyişikliklərin də vacib olduğunu bildirirlər.
Yeganə
Ən son xəbərləri bizim Facebook kanalımızda izləyin
Ən son xəbərləri bizim Instagram kanalımızda izləyin
Kofein yuxu zamanı beyin fəaliyyətinin xaosunu artırır - ARAŞDIRMA
Kofein gecə beyin fəaliyyətini dəyişdirə və yuxu zamanı həm fiziki, həm də koqnitiv bərpanın effektivliyini azalda bilər. Monreal Universitetinin alimləri belə nəticəyə gəliblər. CityPost.az xəbər verir ki, tədqiqatın nəticələri "Communications Biology" (ComBio) jurnalında dərc olunub.Təcrübədə 40 sağlam yetkin iştirak etdi. Birinci gecə yatmazdan əvvəl (üç saat və bir saat yatmazdan əvvəl) kofein kapsullarını, ikinci gecə isə plasebo qəbul etdilər. Onların beyin funksiyası elektroensefaloqramma vasitəsilə yoxlanılırdı. Tədqiqat, kofeinin, xüsusən yaddaşın bərpası və konsolidasiyasından məsul olan yavaş dalğalı yuxu (NREM) mərhələsində sinir fəaliyyətinə əhəmiyyətli dərəcədə təsir etdiyini göstərdi.Tədqiqatın ilk müəllifi Philipp Telke izah etdi: "Kofein beyin fəaliyyətini daha xaotik və daha az proqnozlaşdırıla...
30 May 2025, 16:44
Pivə xərçəng və sonsuzluğa səbəb olur - ARAŞDIRMA
Şimali Karolinadakı RTI beynəlxalq tədqiqat institutunun mütəxəssisləri 23 növ pivəni sınaqdan keçiriblər.Bütün nümunələr ABŞ, Meksika və Hollandiyadan məşhur içkilərdir.
23 May 2025, 19:00
Uşaqlarda beyin şişləri: məlumatlılıq həyatları xilas edə bilər
Hər il dünyada minlərlə uşağa nadir, lakin həyati təhlükəsi olan bir xəstəlik diaqnozu qoyulur: beyin şişi.
22 May 2025, 18:51
Dünyanın ən populyar içkilərindən biri xərçəngi YANDIRIR
Yeni bir araşdırma insan orqanizmi tərəfindən istehsal olunan qida maddəsi olan taurinin gözlənilməz rolunu ortaya qoydu.
22 May 2025, 17:17
Hormon qaraciyər piylənməsi xəstəliyini geri qaytara bilər
Oklahoma Universitetinin Hüceyrə Metabolizmi jurnalında dərc edilən araşdırması FGF21 hormonunun (fibroblast böyümə faktoru) siçanlarda qaraciyər yağlanmasının təsirini necə aradan qaldıra biləcəyini təsvir edir.
22 May 2025, 16:45
Havanın çirklənməsi yüksək təzyiq riskini 15 faiz artırır
Mütəxəssislər havada incə tozun miqdarının hər 10 mikroqram artmasının yüksək təzyiq riskini təxminən 15 faiz artırdığını açıqlayıb.
21 May 2025, 20:39
