Həddindən artıq duz istehlakı piylənmə riskini artırır
Tibb 18 Aprel 2025, 16:00
417
Avropa Obezitenin Tədqiqi Assosiasiyasının apardığı yeni araşdırmaya görə, gündəlik həyatda tez-tez istehlak edilən qidalardan yüksək miqdarda natrium, xüsusilə də qadınlarda ümumi və qarın bölgəsində piylənmə riskini əhəmiyyətli dərəcədə artırır.
CityPost.az xəbər verir ki, Avropa Obezite Konqresində (ECO 2025) təqdim olunacaq araşdırma duz istehlakı ilə piylənmə arasında güclü əlaqəyə diqqət çəkir.
Tədqiqat Finlandiya Sağlamlıq və Rifah İnstitutundan Annika Santalahti və onun komandası tərəfindən aparılıb.
Gizli duz təhlükəsi
Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatına (ÜST) görə, piylənmə bədən kütləsi indeksinin (BKİ) 30 kq/m² və yuxarı olması kimi müəyyən edilir.
Abdominal piylənmə daxili orqanlar ətrafında artıq yağ yığılması ilə ölçülür və daha çox ürək-damar xəstəlikləri riski daşıyır.
Finlandiyada natrium istehlakı 1970-ci illərdə pik həddinə çatdıqdan sonra azalsa da, 2007-ci ildən bu yana stabil olaraq qalır.
Mütəxəssislər vurğulayırlar ki, yüksək natrium qəbulu təkcə “sağlam qidalar” deyil, həm də işlənmiş ət məhsulları, çörək və pendir kimi gündəlik qidalardan qaynaqlanır.
Tədqiqat qrupu fərdi tədbirlərin kifayət etmədiyini və cəmiyyət səviyyəsində dəyişikliklərin yalnız qida sektoru ilə əməkdaşlıqda mümkün olduğunu bildirir.
Qadınlar daha yüksək risk altındadır
2017-ci il milli FinHealth araşdırmasının məlumatlarına görə, qadınlarda gündəlik duz istehlakı ÜST-nin tövsiyə etdiyi gündəlik 5 qramlıq limitdən demək olar ki, iki dəfə, kişilərdə isə üç dəfə çox idi.
Statistik modelləşdirmə ilə dəstəklənən tapıntılara görə, ən çox natrium istehlak edən qrupdakı qadınların ümumi piylənmə riski ən aşağı qrupdakı qadınlarla müqayisədə 4,3 dəfə, qarın boşluğunda piylənmə riski isə 3,4 dəfə yüksəkdir.
Sidik nümunələrindən alınan natrium dəyərləri də oxşar nəticələr verdi.
Kişilərdə, sidik nümunələrinə əsaslanan qiymətləndirmədə, ən yüksək natrium qrupunda olan fərdlərdə ümumi piylənmə riskinin 6 dəfə, qarın piylənmə riskinin isə 4,7 dəfə yüksək olduğu müəyyən edilmişdir.
Duzun bioloji təsiri araşdırılır
Mütəxəssislərin fikrincə, bu tapıntılar yüksək duz istehlakının toxluq hormonlarına təsir edə biləcəyini və bağırsaq mikrobiomunda və bədən tərkibində bioloji dəyişikliklərə səbəb ola biləcəyini göstərir.
Həmçinin qeyd edilir ki, yüksək natrium qəbulu çox vaxt həddindən artıq işlənmiş qidaların istehlakını əks etdirir.
Tədqiqat qrupu bu əlaqənin bioloji mexanizmlərinin daha da araşdırılması lazım olduğunu vurğulayaraq, eyni zamanda qida sənayesinin natrium səviyyəsinin azaldılmasında əsas rol oynaya biləcəyini ifadə edir.
“Gündəlik istehlak edilən qidaların nə qədər duzlu olmasına diqqət etmək lazımdır” ifadəsini işlədən tədqiqatçılar, piylənmə ilə mübarizədə təkcə fərdi məlumatlılığın deyil, qida siyasətində köklü dəyişikliklərin də vacib olduğunu bildirirlər.
Yeganə
Ən son xəbərləri bizim Facebook kanalımızda izləyin
Ən son xəbərləri bizim Instagram kanalımızda izləyin
Bu qidaları yeməyin: Stressə səbəb olur...
Alkoqol, qızardılmış qidalar, kofein, zərif karbohidratlar, şəkər və duzda olan maddələr kortizol kimi stress hormonlarının istehsalını stimullaşdıra bilər.
18 Aprel 2025, 17:00
Başımız niyə ağrıyır? — Həkim səbəblərini və çarəsini açıqladı
Düzgün diaqnoz, müalicənin yarısıdır.Bir çox insanlar baş ağrısından şikayətlənirlər, bu da müxtəlif səbəblərdən ola bilər. Həm fiziki, həm də emosional faktorlar baş ağrısına səbəb ola bilər. Stress, yuxusuzluq, qidalanmamaq və ya uzun müddət komputer ekranına baxmaq kimi bəzi hallar baş ağrılarına səbəb ola bilər. Əgər başımız ağrıyırsa,nə edə bilərik?Bu dəfə təqdim etdiyimiz mövzu baş ağrıları barəsindədir. Citypost.az bu suala aydınlıq gətirib.Mövzu ilə bağlı saytımıza açıqlama verən Avropa Nevrologiya Akademiyasının üzvü Nevroloq Qalib Əsədov bildirib ki, əsəbi gərginlik zamanı baş ağrıları gicgahlardan başın sıxılması, baş dərisinin ağrıması, gicgahlarda sıxıntı şəklində ağrıların olması və s. kimi hallarda ağrıkəsici dərman sizə təsir etməyəcək. Bunlar...
11 Aprel 2025, 14:59
Araşdırma: COVİD-19 Alzaymer riskini artıra bilər
Alimlər aşkar ediblər ki, Alzaymer xəstəliyi ilə əlaqəli bioloji markerlər COVİD-19 olan fərdlərdə daha yüksək səviyyədə ola bilər. Citypost.az xəbər verir ki, yeni araşdırmaya görə, SARS-CoV-2 virusuna yoluxmuş insanlarda beyin zülallarında dəyişikliklər dörd il qocalmağa bərabər təsir göstərə bilər. Ağır COVİD-19 keçirənlər daha çox risk altındadır Araşdırmaya görə, bu dəyişikliklərin daha çox ağır xəstəliyi olan və xəstəxanaya yerləşdirilən xəstələrdə özünü göstərdiyi müəyyən edilib. Xüsusilə yüksək qan təzyiqi kimi demans risk faktorları olan fərdlərdə təsirlərin daha qabarıq olduğu ifadə edildi. Alimlər hesab edirlər ki, COVİD-19 beta-amiloid zülallarının yığılmasını sürətləndirərək beyin hüceyrələrində iltihaba səbəb ola bilər. Qəti səbəb əlaqəsi qurmaq mümkün olmadı Bununla belə, tədqiqatçılar vurğulayırlar ki,...
07 Fevral 2025, 16:13
"Nimesil"in xeyirdən çox ZƏRƏRİ VAR?
Ağrı ilə üzləşdiyimiz zaman apteklərdən ən çox aldığımız dərmanın “Nimesil” olduğunu desək, yəqin ki, yanılmarıq. Azərbaycanda da populyarlıq qazanan bu dərmana həddindən artıq təlabat var. Maraqlıdır ki, son dövrlərdə bu dərman vasitəsinin zərərləri də müzakirə olunur. Əslində, dərman kimi qəbul edilən “Nimesil”in bir sıra fəsadlara yol açdığı bildirilir. “Qafqazinfo” məsələnin vacibliyini nəzərə alaraq, dünya ölkələrinin və bir sıra səhiyyə təşkilatlarının bu dərman haqda qəbul etdiyi qərarları dərc edir. Məsələn, Beynəlxalq Dərman Bülletenləri Cəmiyyətinin (ISDB) bəyanatında bildirilir ki, “Nimesil” və onun bütün növləri qaraciyərə vurduğu ciddi zərərə görə bütün dünyada ləğv edilməlidir. Məlumata görə, “Nimesulide” tərkibli dərman vasitələri xəstələri ölümcül qaraciyər fəsadları ilə üz-üzə qoyur: “Avropa...
30 Yanvar 2025, 19:48
Ultrasəs və beyin implantları ilə depressiya müalicə edilə bilərmi?
Böyük Britaniyada beyin dalğalarını birbaşa dəyişdirmək üçün ultrasəs texnologiyasından istifadə edən innovativ beyin-kompüter interfeysi (BCI) sistemi Milli Səhiyyə Xidməti (NHS) tərəfindən klinik sınaqdan keçirilir. Citypost.az-ın xəbərinə görə, bildirilir ki, yeni qurğu depressiya, asılılıq və epilepsiya kimi xəstəliklərin müalicəsində inqilab yarada bilər. Kəllə altına, lakin beynin xaricinə yerləşdiriləcək bu implant, neyronların fəaliyyətini xəritələşdirir və ultrasəs dalğaları ilə müəyyən bölgələri stimullaşdırır. Cihazın təhlükəsizliyi və dözümlülüyü 6,5 milyon funt-sterlinq fondu ilə Böyük Britaniyanın Qabaqcıl Araşdırma və İnnovasiyalar Agentliyi (Aria) tərəfindən dəstəklənən tədqiqat çərçivəsində təxminən 30 xəstədə sınaqdan keçiriləcək. Beyin-kompüter interfeyslərində yeni dövr Sınaq beyin-kompüter interfeysi texnologiyasındakı sürətli irəliləyişlərin bir hissəsi kimi qəbul edilir. Keçən il İlon...
20 Yanvar 2025, 19:00
Azərbaycanda meymunçiçəyi virusuna ilk yoluxma faktı aşkarlanıb - RƏSMİ
Azərbaycanda meymunçiçəyi virusuna ilk yoluxma faktı aşkarlanıb. Citypost.az xəbər verir ki, bu barədə Səhiyyə Nazirliyi və TƏBİB birgə məlumat yayıb. Qeyd olunub ki, 22 yaşlı Azərbaycan vətəndaşı 2-11 yanvarda xarici ölkəyə turistik səfər edib və oradan döndükdən bir-neçə gün sonra halsızlıq, hərarət, genital nahiyədə suluqlu səpgilər, limfa düyünlərinin böyüməsi və əzələ ağrıları ilə Bakıda fəaliyyət göstərən klinikalardan birinə müraciət edib. Məlumata görə, həkim-infeksionist xəstənin simptomlarına görə meymunçiçəyi virusuna yoluxmadan şübhələnib və xəstədən anamnez toplanması nəticəsində onun, digər ölkəyə səfəri və səfər zamanı səpgili şəxslə əlaqəsinin olduğunu müəyyən edib. Bildirilib ki, simptomlarla yanaşı epidemioloji əlaqənin olması laborator müayinə üçün test götürməyə əsas verib və xəstənin...
18 Yanvar 2025, 12:35
