Əvvəlki avropalıların əksəriyyətinin dərisi, saçı və gözləri tünd idi-Araşdırma
Maraqlı 14 Mart 2025, 15:30
145
Elm adamları təqribən 3000 il əvvəl, Dəmir dövrünə qədər tarixdən əvvəlki avropalıların əksəriyyətinin dərisi, saçları və gözləri tünd idi.
Citypost.az xəbər verir ki, onlar aşkar ediblər ki, açıq dəriyə, saça və gözlərə səbəb olan genlər erkən avropalılarda yalnız təxminən 14 min il əvvəl, qədim daş dövrü kimi tanınan paleolit dövrünün son mərhələlərində yaranıb.
İtaliyanın "Ferrara" Universitetində şəcərəşünas olan baş tədqiqat müəllifi Silvia Girotto qeyd edir ki, nisbətən yaxın vaxtlara qədər bu parlaq cizgilər yalnız ara-sıra görünürdü.
"Yüngül dəri avropalılar üçün təkamül baxımından bir üstünlük ola bilərdi, çünki bu, onlara Avropanın zəif günəş işığında sağlam sümüklər, dişlər və əzələlər üçün vacib olan daha çox D vitamini sintez etməyə imkan verdi.
Amma açıq gözlərin rənginin, məsələn, mavi və ya yaşılın ciddi təkamül üstünlükləri yoxdur, ona görə də onun görünüşü təsadüf və ya cinsi seçimlə bağlı ola bilər”, - alimlər qeyd edib.
"BioRxiv" preprint serverində dərc edilən araşdırmaya görə, Girotto və onun həmkarları Qərbi Avropa və Asiyanın 34 ölkəsindəki arxeoloji ərazilərdən 348 qədim DNT nümunəsini təhlil ediblər.
45 min il əvvələ aid olan ən qədim nümunə 2008-ci ildə Qərbi Sibirdə İrtish çayı bölgəsində aşkar edilmiş Ust-İşim kəndindən olan bir adama aiddir. Başqa bir yüksək keyfiyyətli DNT nümunəsi təxminən 9000 il yaşı olan İsveçdən olan SF12 fərdindən əldə edilib.
Ancaq köhnə nümunələrin bir çoxu ciddi şəkildə pozuldu, buna görə də tədqiqatçılar "ehtimal fenotipik nəticə" və natamam DNT nümunəsindən göz, saç və dəri rəngini proqnozlaşdıra bilən HIrisPlex-S sistemindən istifadə edərək bu insanların piqmentasiyasını qiymətləndirdilər.
Paleoantropoloqlar hesab edirlər ki, ilk "Homo Sapiens" Avropada 50.000-60.000 il əvvəl meydana çıxıb, yəni onlar Afrikadakı müasir insan əcdadlarından çox da uzaqda deyildilər.
Alim bildirib ki, Avropada açıq üz cizgiləri təxminən 14 000 il əvvəl yarandıqdan sonra belə, nisbətən yaxın vaxtlara qədər, təxminən 3 000 il əvvəl, geniş yayılana qədər yalnız qəribə fərddə meydana çıxdı.
Alim əlavə edib ki, yeni araşdırma müəyyən edib ki, Avropanın bəzi yerlərində tünd dərili insanların tezliyi Mis dövrünə (həmçinin Avropada təxminən 5000 il əvvəl başlayan Xalkolit dövrü kimi tanınır) qədər yüksək səviyyədə qalıb, bəzi bölgələrdə isə tünd dəri çox vaxt sonralar yaranır.
YeganəYeganə
Həmçinin oxuyun
Sənan Mehdiyevin həbsinə səbəb olan rəydə ekspertlər kobud səhvə yol verib? - SENSASSİON AÇIQLAMA
İqtisad Universitetində diplom problemi - Nazirlik nəyi araşdırır?
Müğənni qəbiristanlıqda yandırılıb? - Anasından şok ittiham (VİDEO+FOTO)
Moskva ətrafında PUA hücumu zamanı doqquz nəfər yaralanıb, bir nəfər ölüb
Ən son xəbərləri bizim Facebook kanalımızda izləyin
Ən son xəbərləri bizim Instagram kanalımızda izləyin
Sosial mediadan istifadə edərkən bədənimiz necə reaksiya verir?
Tipik bir yetkin gündə təxminən iki saat sosial mediada vaxt keçirir. Gənc istifadəçilər üçün bu, asanlıqla beş saata qədər davam edə bilər. Yeni bir araşdırma, bədənimizin sosial mediadan istifadə edərkən ekrana necə reaksiya verdiyini ortaya qoyur.Citypost.az xəbər verir ki, 54 gəncdən gündəlik həyatlarında olduğu kimi 15 dəqiqə ərzində İnstaqrama baxmaq istənilib.Bu arada iştirakçıların sinəsinə və barmaqlarına elektrodlar taxılıb, ürək döyüntüləri və tərləmə səviyyələri ölçülüb.Bu fizioloji məlumatlar psixoloqların fərdlərin emosional vəziyyətlərini təhlil etmək üçün istifadə edə biləcəyi siqnalları təmin edir. Bundan əlavə, iştirakçıların Instagram-a daxil olmamışdan əvvəl telefonlarında xəbər məqaləsini oxuduqları nəzarət şəraiti yaradılıb.Tədqiqat göstərdi ki, İnstaqramda sürüşmə xəbərləri oxumaqla müqayisədə iştirakçıların...
06 Mart 2025, 13:29
Araşdırma: Xoşbəxt olmağa çalışmaq bizi daha bədbəxt edir
Toronto Universitetində aparılan araşdırmaya görə, hər zaman xoşbəxt olmağa çalışmaq iradə gücünü zəiflədir və insanları daha az xoşbəxt edir.Citypost.az xəbər verir ki, Toronto Universitetinin Scarborough kampusunda aparılan və “Applied Psychology: Health and Well-being” jurnalında dərc edilən araşdırma xoşbəxtlik axtarışının bəzən niyə əks effekt verdiyini açıqlayıb.Buna uyğun olaraq şüurlu şəkildə xoşbəxt olmağa çalışmaq zehni yorucu bir prosesdir və bu, iradəni tükəndirir və insanın özünü idarə etmə qabiliyyətini zəiflədir. Bu, fərdlərin uzunmüddətli perspektivdə daha asan cəlbedici, lakin zərərli seçimlər etməsinə səbəb olur.Toronto Scarborough Universiteti və Rotman İdarəetmə Məktəbinin marketinq professoru, tədqiqatın həmmüəllifi Sam Maglio, "Xoşbəxtlik axtarışı qartopu effekti yaradır" dedi. "İnsanlar özlərini daha...
28 Fevral 2025, 15:42
Dünyanın ən ağıllı balığının böyük beyni var
Balıqları tez-tez zəif yaddaş nümunəsi kimi təqdim edirlər, lakin alimlər bunun o qədər də sadə olmadığını qeyd edirlər. Bəzi balıq növləri özünü dərk etmənin güzgü sınağından keçib. Deyəsən, insanlar balıqların zəkasına dair nəticə çıxarmaqda bir az tələsirlər, bəs onların arasında ən ağıllısı kimdir?Citypost.az xəbər verir ki, okeanda yaşayan bütün balıqlar arasında manta şüası və ya nəhəng dəniz şeytanı (Mobula birostris) bütün balıqların ən böyük beyninə malikdir.Bu həyat tərzi yaxşı naviqasiya bacarıqları və hisslər tələb edir. Elm adamları tapdılar ki, mantalar qida axtarışını optimallaşdırmaq üçün davranışlarını sinxronlaşdıra bilirlər, məsələn, qidalanma üçün süni işıqları hədəf alaraq. Məsələ burasındadır ki, işıqlar daha çox planktonu...
25 Fevral 2025, 13:38
İqlim dəyişikliyi şokolada da təsir edir
Ötən il Qərbi Afrikada həftələrlə davam edən həddindən artıq istilər qlobal şokolad istehsalının əsasını təşkil edən kakao yığımına mənfi təsir göstərib. Citypost.az xəbər verir ki, tədqiqatçılar bu vəziyyətin istehsalın azalmasına və kakaonun qiymətinin rekord həddə qalxmasına səbəb olduğunu bildirirlər. Dünya kakao istehsalının təxminən 70 faizini təşkil edən Qərbi Afrikadakı fermerlər son illərdə həddindən artıq temperatur, xəstəliklər və qeyri-sabit yağışlarla mübarizə aparırlar. Bu neqativlər kakao istehsalının azalmasına səbəb olub, qiymətlərin sürətlə artmasına səbəb olub. Müstəqil araşdırma qrupunun Climate Central hesabatına görə, neft, kömür və metan qazından istifadə nəticəsində temperaturun yüksəlməsi xüsusilə Fil Dişi Sahili, Qana, Kamerun və Nigeriyada daha çox müşahidə olunur. Fil...
14 Fevral 2025, 15:49
300 min il öncə adalarda yoxa çıxmış ilanlar tapılıb
Bornmut və Banqor Universitetlərinin britaniyalı alimləri müəyyən ediblər ki, Böyük Britaniya ərazisinə eskulap ilanları (Zamenis longissimus) qayıdıb. Bu sürünənlər növü Britaniya adalarında təxminən 300 min il öncə buzlaşma dövrlərinin birində yox olmuşdu. Kəşf barədə “The Conversation” nəşri məlumat yayıb. Eskulap su ilanları ailəsindən olan zəhərsiz ilandır. O, qədim Roma müalicə tanrısı Eskulapın şərəfinə adlandırılıb. Sürünənlər Cənubi, Mərkəzi və Şərqi Avropa, Kiçik Asiya və Qafqazda yayılıb. Tədqiqatçıların sözlərinə görə, Eskulap tarixən daha isti regionlarda yaşayıb, lakin son iqlim dəyişiklikləri səbəbindən yerli ilan populyasiyaları azalmağa başlanıb. Eyni zamanda, Böyük Britaniyaya gətirilmiş nümunələr ətraf mühit şəraitinə uyğunlaşaraq təbiətdə uğurla məskunlaşıblar. Alimlər müəyyən ediblər ki, ilanlar şimali Uelsdə...
10 Fevral 2025, 10:15
Balina südü haqda şok faktlar
Mavi balinalar okeanın ən nəhəng və maraqlı canlılarından hesab olunur. Oxu24.com bu canlı haqda maraqlı məlumatları təqdim edir: Okeanın nəhəng genişliyində, balina balina anasının yanında üzür, onun sağ qalması onun hər hərəkəti ilə mürəkkəb şəkildə bağlıdır. Əksər insanlar balinaları əzəmətli dəniz məməliləri kimi tanısalar da, çox az adam balalarını necə bəslədiklərini bilir. Ana südü ilə qidalanma əlaqəsinin birbaşa təması ehtiva etdiyi quru məməlilərindən fərqli olaraq, okean tamamilə fərqli bir yanaşma tələb edir. Balinalar məməlilər olduqları üçün nəsillərini südlə təmin etməlidirlər. Bununla belə, su altında ana südü ilə qidalanmaq çətin olur. Quru məməlilərindən fərqli olaraq, balinaların anadan balaya süd vermək üçün süd ifraz edən orqanı...
05 Fevral 2025, 13:10
