Ultrasəs və beyin implantları ilə depressiya müalicə edilə bilərmi?
Tibb 20 Yanvar 2025, 19:00
3511
Böyük Britaniyada beyin dalğalarını birbaşa dəyişdirmək üçün ultrasəs texnologiyasından istifadə edən innovativ beyin-kompüter interfeysi (BCI) sistemi Milli Səhiyyə Xidməti (NHS) tərəfindən klinik sınaqdan keçirilir.
Citypost.az-ın xəbərinə görə, bildirilir ki, yeni qurğu depressiya, asılılıq və epilepsiya kimi xəstəliklərin müalicəsində inqilab yarada bilər.
Kəllə altına, lakin beynin xaricinə yerləşdiriləcək bu implant, neyronların fəaliyyətini xəritələşdirir və ultrasəs dalğaları ilə müəyyən bölgələri stimullaşdırır. Cihazın təhlükəsizliyi və dözümlülüyü 6,5 milyon funt-sterlinq fondu ilə Böyük Britaniyanın Qabaqcıl Araşdırma və İnnovasiyalar Agentliyi (Aria) tərəfindən dəstəklənən tədqiqat çərçivəsində təxminən 30 xəstədə sınaqdan keçiriləcək.
Beyin-kompüter interfeyslərində yeni dövr
Sınaq beyin-kompüter interfeysi texnologiyasındakı sürətli irəliləyişlərin bir hissəsi kimi qəbul edilir. Keçən il İlon Maskın Neuralink şirkəti iflic xəstələri ilə klinik sınaqlara başladı və başqa bir araşdırmada iflic olan xəstələrin fikirlərinin birbaşa nitqə çevrildiyi bir sistem hazırlandı. Bununla belə, bu cür texnologiyalar həm də məxfilik, məlumat təhlükəsizliyi və etik məsələlər baxımından bəzi müzakirələrə səbəb olur.
UCL-in Tibbi Fizika professoru Clare Elwell deyib: "Bu yeniliklər texniki baxımdan sürətlə irəliləyir, lakin biz neyroetik məsələlərdə geridəyik. Beyinlə birbaşa qarşılıqlı əlaqəni təmin edən bu cür texnologiyalarda xəstənin faydasını prioritetləşdirməliyik".
Təcrübənin elmi tərəfi
Həmçinin oxuyun
ABŞ-ın Forest Neurotech şirkəti tərəfindən hazırlanmış cihaz ənənəvi elektrod əsaslı beyin implantlarından fərqli olaraq ultrasəs texnologiyası ilə beyin fəaliyyətini oxumaq və tənzimləmək qabiliyyətinə malikdir. Aria cihazı "dünyanın ən qabaqcıl beyin-kompüter interfeysi" kimi təsvir edir. Bu yolla depressiya, narahatlıq və epilepsiya kimi geniş xəstələr üçün müalicə variantlarının inkişaf etdirilməsi hədəflənir.
Sınaq zamanı beyin zədələnməsi səbəbindən kəllələrinin bir hissəsini müvəqqəti olaraq çıxarmış xəstələrdən istifadə olunacaq. Bu şəkildə cihazı yoxlamaq üçün heç bir əlavə cərrahi əməliyyat tələb olunmayacaq. Cihaz beyin fəaliyyətini yüksək dəqiqliklə xəritələndirəcək və onun xüsusi nöqtələrdə ultrasəs dalğaları ilə sinir stimullaşdırılmasını təmin etməklə əhval-ruhiyyəni və motivasiyanı dəyişdirmək potensialını araşdıracaq.
Gələcək üçün hədəflər
Forest 1 adlanan cihazın klinik sınaqları mart ayında başlayacaq və üç il yarım davam edəcək. İlk səkkiz ay tənzimləyicilərin təsdiqi proseslərinə həsr olunacaq. Müvəffəqiyyətli olarsa, cihaz depressiya kimi şərtləri müalicə etmək üçün tam miqyaslı klinik sınaqlara keçəcək. Bu sınaq Aria tərəfindən elan edilən 69 milyon funt sterlinq dəyərində "Dəqiq Neyrotexnologiyalar Proqramı" çərçivəsində həyata keçirilən 19 layihədən biri kimi diqqəti çəkir.
Proqram həmçinin epilepsiyanın müalicəsi üçün sinir robotları, gen mühəndisliyi vasitəsilə beyin hüceyrələrinin yenidən proqramlaşdırılması və laboratoriya mühitində beyin orqanoidlərinin inkişafı kimi layihələri əhatə edir. 2023-cü ildə qurulan Aria yüksək riskli, lakin böyük qazanc potensialı olan elmi layihələri maliyyələşdirmək üçün fəaliyyət göstərir.
Yeganə
Ən son xəbərləri bizim Facebook kanalımızda izləyin
Ən son xəbərləri bizim Instagram kanalımızda izləyin
Çinli həkimlər 5000 kilometr uzaqlıqdan əməliyyat ediblər
Çinli cərrahlar peyk texnologiyasından istifadə etməklə 5000 kilometr uzaqlıqdan robot əməliyyatlar ediblər.CityPost.az xəbər verir ki, Çinli cərrah Prof. Dr. Rong Liunun rəhbərlik etdiyi qrup, Lhasada 5000 kilometr uzaqlıqdan peyk və robot cərrahiyyə texnologiyasından istifadə etməklə Pekində iki xəstə üzərində əməliyyat keçirib.Ənənəvi 5G dəstəkli cərrahi sistemlərdə məsafə məhdudiyyəti olsa da, bu əməliyyatda 'Apstar-6D' peykinin aktivləşdirilməsi ilə gecikmələrin minimuma endirildiyi bildirilib.Professor Rong Liunun rəhbərlik etdiyi həkimlər qaraciyər xərçəngi və hemangioma olan iki xəstəni təxminən 124 dəqiqə davam edən əməliyyatlarla müalicə ediblər. Bildirilib ki, yeni nəsil qoşulma sistemləri sayəsində əməliyyat zamanı məlumat axını fasiləsiz təmin edilib və əməliyyatlar yüksək dəqiqliklə həyata keçirilə bilir....
02 İyul 2025, 15:54
Ağ çörək bağırsaq xərçəngi riskinin artırır - TƏDQİQAT
Yeni genişmiqyaslı araşdırma göstərdi ki, müntəzəm olaraq ağ çörək yemək xərçəngin ən çox yayılmış və təhlükəli növlərindən biri olan bağırsaq xərçəngin inkişaf riskini artıra bilər.
23 İyun 2025, 16:30
Hər gün oruc tutmaq klassik pəhrizlərdən daha effektivdir
Fasiləli oruc, ənənəvi pəhrizlərdən daha effektiv şəkildə arıqlamağa kömək edir. Alternativ gün orucu arıqlamaq üçün xüsusilə yaxşıdır.
21 İyun 2025, 18:44
Gəncədə iki nəfər qidadan zəhərlənib
Gəncə şəhərində zəhərlənmə hadisəsi baş verib.Hadisə şəhər ərazisində qeydə alınıb.1981-ci il təvəllüdlü Zaur Cəfərov və 1990-cı il təvəllüdlü Qədir Kazımov qida zəhərlənməsi diaqnozu ilə xəstəxanaya yerləşdiriliblər.Onlara dərhal tibbi yardım göstərilib. Hazırda hər iki şəxsin vəziyyətinin kafi olduğu bildirilir.İlkin məlumata görə, zəhərlənməyə qəbul etdikləri qida səbəb olub. Faktla bağlı araşdırma aparılır.
21 İyun 2025, 00:20
Bu əlamətlər Parkinson xəstəliyindən xəbər verir
"Zhejiang" Universitetinin alimləri qulaq kiri qoxusunun təhlili əsasında Parkinson xəstəliyinin (PD) erkən skrininq sistemini hazırlayıblar.
20 İyun 2025, 16:16
Qaraciyəri piylənmədən qoruyan içki
Qəhvə ölçülü şəkildə istehlak edilərsə, qaraciyəri piylənmədən qorumaqda rol oynaya bilər. Məlumdur ki, qaraciyər həyati funksiyaları yerinə yetirir: qanı süzmək, qida maddələrini emal etmək, toksinləri çıxarmaq və maddələr mübadiləsini tənzimləmək üçün məsuliyyət daşıyır. Onun sağlamlığı siroz, hepatit və alkoqolsuz yağlı qaraciyər xəstəliyi (NAFLD) kimi xroniki xəstəliklərin qarşısını almaq üçün çox vacibdir.
19 İyun 2025, 17:00
