Araşdırma: COVİD-19 Alzaymer riskini artıra bilər
Tibb 07 Fevral 2025, 16:13
997
Alimlər aşkar ediblər ki, Alzaymer xəstəliyi ilə əlaqəli bioloji markerlər COVİD-19 olan fərdlərdə daha yüksək səviyyədə ola bilər.
Citypost.az xəbər verir ki, yeni araşdırmaya görə, SARS-CoV-2 virusuna yoluxmuş insanlarda beyin zülallarında dəyişikliklər dörd il qocalmağa bərabər təsir göstərə bilər.
Ağır COVİD-19 keçirənlər daha çox risk altındadır
Araşdırmaya görə, bu dəyişikliklərin daha çox ağır xəstəliyi olan və xəstəxanaya yerləşdirilən xəstələrdə özünü göstərdiyi müəyyən edilib. Xüsusilə yüksək qan təzyiqi kimi demans risk faktorları olan fərdlərdə təsirlərin daha qabarıq olduğu ifadə edildi. Alimlər hesab edirlər ki, COVİD-19 beta-amiloid zülallarının yığılmasını sürətləndirərək beyin hüceyrələrində iltihaba səbəb ola bilər.
Qəti səbəb əlaqəsi qurmaq mümkün olmadı
Bununla belə, tədqiqatçılar vurğulayırlar ki, bu tapıntılar qəti səbəb əlaqəsini ortaya qoymur. Tədqiqat müşahidə tədqiqatı olduğundan, COVİD-19-un birbaşa Alzaymer xəstəliyinə səbəb olduğunu söyləmək olmaz. Mütəxəssislər qrip kimi digər infeksiyaların da oxşar təsir göstərə biləcəyinə diqqət çəkirlər.
Həmçinin oxuyun
Alzaymer riskinə qarşı yeni tapıntılar
London İmperial Kollecindən nevroloq Eugene Duff qeyd edib: “Biz hesab edirik ki, COVİD-19 neyrodegenerativ xəstəlikləri tetikleyen dəyişikliklərə səbəb ola bilər. “Lakin bunun necə baş verdiyini və uzunmüddətli perspektivdə hansı təsirləri göstərəcəyini hələ dəqiq bilmirik”.
Alzaymer dünyada 55 milyondan çox insana təsir edən bir xəstəlik kimi tanınır. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının məlumatına görə, hər il təxminən 10 milyon yeni demans halı aşkarlanır. Tədqiqatçılar bildirirlər ki, COVİD-19-un bu vəziyyətə necə təsir edəcəyini anlamaq üçün daha çox araşdırmaya ehtiyac var.
Erkən diaqnoz və ehtiyat tədbirləri vacibdir
Alimlər yoluxucu xəstəliklərin Alzheimer riskinə təsirini daha yaxşı başa düşmək üçün daha çox araşdırmaya ehtiyac olduğunu vurğulayırlar. Böyük Britaniya Demans Tədqiqat İnstitutundan Prof. Paul Matthews, "Demans riskinə töhfə verən amilləri daha yaxşı başa düşmək erkən diaqnoz və profilaktik tədbirlərin inkişafı üçün çox vacibdir" dedi. Araşdırma "Nature Medicine" tibb jurnalında dərc olunub.
Yeganə
Ən son xəbərləri bizim Facebook kanalımızda izləyin
Ən son xəbərləri bizim Instagram kanalımızda izləyin
"Nimesil"in xeyirdən çox ZƏRƏRİ VAR?
Ağrı ilə üzləşdiyimiz zaman apteklərdən ən çox aldığımız dərmanın “Nimesil” olduğunu desək, yəqin ki, yanılmarıq. Azərbaycanda da populyarlıq qazanan bu dərmana həddindən artıq təlabat var. Maraqlıdır ki, son dövrlərdə bu dərman vasitəsinin zərərləri də müzakirə olunur. Əslində, dərman kimi qəbul edilən “Nimesil”in bir sıra fəsadlara yol açdığı bildirilir. “Qafqazinfo” məsələnin vacibliyini nəzərə alaraq, dünya ölkələrinin və bir sıra səhiyyə təşkilatlarının bu dərman haqda qəbul etdiyi qərarları dərc edir. Məsələn, Beynəlxalq Dərman Bülletenləri Cəmiyyətinin (ISDB) bəyanatında bildirilir ki, “Nimesil” və onun bütün növləri qaraciyərə vurduğu ciddi zərərə görə bütün dünyada ləğv edilməlidir. Məlumata görə, “Nimesulide” tərkibli dərman vasitələri xəstələri ölümcül qaraciyər fəsadları ilə üz-üzə qoyur: “Avropa...
30 Yanvar 2025, 19:48
Ultrasəs və beyin implantları ilə depressiya müalicə edilə bilərmi?
Böyük Britaniyada beyin dalğalarını birbaşa dəyişdirmək üçün ultrasəs texnologiyasından istifadə edən innovativ beyin-kompüter interfeysi (BCI) sistemi Milli Səhiyyə Xidməti (NHS) tərəfindən klinik sınaqdan keçirilir. Citypost.az-ın xəbərinə görə, bildirilir ki, yeni qurğu depressiya, asılılıq və epilepsiya kimi xəstəliklərin müalicəsində inqilab yarada bilər. Kəllə altına, lakin beynin xaricinə yerləşdiriləcək bu implant, neyronların fəaliyyətini xəritələşdirir və ultrasəs dalğaları ilə müəyyən bölgələri stimullaşdırır. Cihazın təhlükəsizliyi və dözümlülüyü 6,5 milyon funt-sterlinq fondu ilə Böyük Britaniyanın Qabaqcıl Araşdırma və İnnovasiyalar Agentliyi (Aria) tərəfindən dəstəklənən tədqiqat çərçivəsində təxminən 30 xəstədə sınaqdan keçiriləcək. Beyin-kompüter interfeyslərində yeni dövr Sınaq beyin-kompüter interfeysi texnologiyasındakı sürətli irəliləyişlərin bir hissəsi kimi qəbul edilir. Keçən il İlon...
20 Yanvar 2025, 19:00
Azərbaycanda meymunçiçəyi virusuna ilk yoluxma faktı aşkarlanıb - RƏSMİ
Azərbaycanda meymunçiçəyi virusuna ilk yoluxma faktı aşkarlanıb. Citypost.az xəbər verir ki, bu barədə Səhiyyə Nazirliyi və TƏBİB birgə məlumat yayıb. Qeyd olunub ki, 22 yaşlı Azərbaycan vətəndaşı 2-11 yanvarda xarici ölkəyə turistik səfər edib və oradan döndükdən bir-neçə gün sonra halsızlıq, hərarət, genital nahiyədə suluqlu səpgilər, limfa düyünlərinin böyüməsi və əzələ ağrıları ilə Bakıda fəaliyyət göstərən klinikalardan birinə müraciət edib. Məlumata görə, həkim-infeksionist xəstənin simptomlarına görə meymunçiçəyi virusuna yoluxmadan şübhələnib və xəstədən anamnez toplanması nəticəsində onun, digər ölkəyə səfəri və səfər zamanı səpgili şəxslə əlaqəsinin olduğunu müəyyən edib. Bildirilib ki, simptomlarla yanaşı epidemioloji əlaqənin olması laborator müayinə üçün test götürməyə əsas verib və xəstənin...
18 Yanvar 2025, 12:35
"Xroniki stress zamanı sağlam qida faydalı xüsusiyyətlərini itirir"-MedNews
Milan İnstitutunun aparıcı neyrofizioloqu Canluka Ferrarini MedNews.it portalına müsahibəsində xroniki stress zamanı insan orqanizmi sağlam qidadan daha az qida maddəsi çıxarır. Citypost.az xəbər verir ki, italyan alimlər qrupu müxtəlif yaş qruplarından 150 könüllünün iştirak etdiyi genişmiqyaslı araşdırma aparıb. Təcrübədə iştirak edənlər sağlam yağlar və antioksidantlarla zəngin olan bol meyvə, tərəvəz, giləmeyvə, balıq, quş əti və dəniz məhsulları yemək tələb edən Aralıq dənizi pəhrizinə əməl ediblər. İştirakçıların qanında iltihablı biomarkerlərin təhlili göstərdi ki, iltihabəleyhinə sitokinlərin (xüsusi molekullar) səviyyəsi xroniki stress şəraitində orqanizmdə yüksək olaraq qalır ki, bu da insanın qida maddələrini səmərəli şəkildə mənimsəmə qabiliyyəti ilə bağlıdır. Stressin təsiri xüsusilə 45 yaşdan yuxarı qadınlarda özünü göstərdi....
17 Yanvar 2025, 16:39
Araşdırma: Dəniz yosunları miokard infarktı və insult riskini 37% azaldır
Charite klinikasının aparıcı alman kardioloqu Volfqanq Heydelberqer "Deutsche Gesundheit Nachrichten" nəşrinə müsahibəsində bildirib ki, dəniz yosunun istifadəsi ürək əzələlərinin səmərəli işləməsinə kömək edir və bununla da miokard infarktı və insult riskini azaldır. Citypost.az xəbər verir ki, Almaniyanın aparıcı universitetlərinin alimləri tərəfindən aparılan araşdırmalara görə, dəniz yosunu müntəzəm istehlakı miokard infarktı və insult riskini 37% azalda bilər. Bu, yosunların tərkibində olan yod, kalium və maqneziumun unikal birləşməsindən qaynaqlanır. Heidelberger qeyd edir: "Həftədə cəmi 100 qram dəniz yosunu ürək əzələlərinin işini əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşdıra və qan təzyiqini normallaşdıra bilər". 15.000 insanın iştirak etdiyi araşdırmada, həmçinin beş il ərzində dəniz yosunu istehlak edənlərin nəzarət qrupu ilə müqayisədə...
17 Yanvar 2025, 16:28
Tək siqaret 20 dəqiqəlik həyat itkisinə səbəb olur
Mütəxəssislərin fikrincə, çəkilən hər siqaret həyatınızdan 20 dəqiqə çəkir. Siqareti bir həftə dayandırsanız, ömrünüz bir gün uzana bilər. Citypost.az xəbər verir ki, bu təəccüblü məlumat, London Universitet Kollecinin (UCL) tədqiqatçıları tərəfindən cari məlumatlar əsasında hesablanıb. 2000-ci ildə aparılan bir araşdırma, hər siqaretin həyatdan 11 dəqiqə oğurladığını təxmin etdi. Yeni hesablama siqaret çəkənlərin daha geniş əhalisi üçün ölüm nisbətlərini ehtiva edən məlumatlarla dəstəklənən daha dəqiq bir qiymətləndirmə təqdim edir. Siqaretin zərərlərinin aydın izahı Tədqiqatçılar bu yeniləməni insanları siqaret vərdişlərini tərgitməyə təşviq etmək üçün etdiklərini bildirirlər. Siqaret çəkmək ağciyər xərçəngi, beyin zədələnməsi və bir çox digər ciddi sağlamlıq problemləri riskini artırır. Tədqiqatçılar məqalələrində bunları qeyd edirlər: "Siqaretin...
09 Yanvar 2025, 17:30
