NASA "IceNode" robotu ilə aysberqin görünməz hissəsini ölçəcək
Dünya 12 Mart 2025, 15:30
189
Amerika Milli Aeronavtika və Kosmos İdarəsinin (NASA) kosmik robotlar bölməsinin mütəxəssisləri tərəfindən hazırlanmış IceNode adlı robot buzlaqların altına çatmaq və dəniz səviyyəsinin qalxması ilə bağlı ən dəqiq məlumat əldə etmək məqsədi daşıyır.
Citypost.az xəbər verir ki, Avropa İttifaqının (Aİ) Kopernik peyk monitorinqi sisteminin dərc etdiyi son məlumatlara görə, ötən fevral tarixdə qeydə alınan üçüncü ən isti fevral olub.
Hər iki qütbdəki dəniz buz sahələrinin cəmini təmsil edən qlobal gündəlik dəniz buz sahəsi də fevralın əvvəlində tarixi minimuma çatıb.
Qlobal istiləşmə nəticəsində buzlaqların əriməsi ilə bağlı qeydlər qeydə alınarkən, bunun nəticəsində dəniz səviyyəsinin qalxması bir çox qurum tərəfindən dəqiq ölçülməyə çalışılır. Bu qurumlar arasında Amerika Milli Aeronavtika və Kosmos Administrasiyasının (NASA) kosmos robotları üzərində tədqiqatlar aparan bölməsi olan Jet Propulsion Laboratory (JPL) var.
JPL ofisinin məlumatlarına görə, əsrin sonunda Antarktida buz şelfinin dağılması dəniz səviyyəsinin 1 metr və ya daha çox qalxmasına səbəb ola bilər ki, bu da bütün dünyada yüz milyonlarla insanın həyatına ciddi təsir göstərə bilər.
İstiləşmə iqlimində buz rəflərinin nə olacağı sualına cavab vermək üçün lazım olan təfərrüatlı məlumatların olmaması dəniz səviyyəsinin yüksəlməsini dəqiq proqnozlaşdırmaq üçün əsas maneə olaraq qalır.
Lazımi məlumatlar buz şelfinin altında gizlənir
Dəqiq ölçmə aparmaq üçün Antarktida buz şelfinin altındakı boşluqlara daxil olmaq və bu ərazilərdə araşdırmalar aparmaq lazımdır. Bu çətin tapşırığı yerinə yetirmək üçün JPL alimləri IceNode adlı sualtı robot hazırlayıblar.
NASA JPL Robotics Mexanika Mühəndisi və IceNode Layihəsinin Baş Tədqiqatçısı Dr. Paul Glick və JPL İqlim Alimi və IceNode Layihəsinin Elm Rəhbəri Dr. İan Fenty AA müxbirinin robotun detalları və layihə ilə bağlı suallarını cavablandırıb.
IceNode-un Antarktidada üzən aysberqlərin altından məlumat toplamaq üçün nəzərdə tutulmuş bir robot olduğunu ifadə edən Glick, "Bu böyük aysberqlərin altında nə olduğunu anlamaq, gələcəkdə dəniz səviyyəsinin yüksələcəyini proqnozlaşdırmağın açarlarından biridir. Digər tərəfdən, bu çətin əldə edilən mühit istənilən girişi bahalı, sərt və təhlükəli edir" dedi.
Bu səbəbdən kosmos missiyalarında istifadə etdikləri oxşar mexanizmi bu sahədəki ehtiyaclara uyğunlaşdırdıqlarını bildirən Glick, üç illik iş nəticəsində artıq təsirli bir prototipə sahib olduqlarını ifadə etdi.
IceNode robotunun təxminən 2 metr hündürlüyündə və 100 kiloqram ağırlığında olduğu barədə məlumatı paylaşan Glick, "Bizim də buzun altına girmək üçün istifadə etdiyimiz robotun üzərində 3 ədəd 1 metr uzunluğunda qolumuz var. Hazırda IceNode buzun ərimə sürətini ölçməyə çalışır. Bunu suyun temperaturu və şoranlıqdakı kiçik hissəciklərin hərəkətini izləyən sensorlarla birlikdə edirik. " dedi.
Glick, bölgədə artıq bir araşdırma qrupu olduğu üçün ilk araşdırmalarını Arktika bölgəsində həyata keçirdiklərini, lakin digər tərəfdən Antarktidadakı buzlaqların dəniz səviyyəsini yüksəltmək üçün daha böyük potensiala malik olduğu üçün üzərində dayanmaq istədikləri bölgənin Antarktida olduğunu ifadə etdi.
Yeganə
Ən son xəbərləri bizim Facebook kanalımızda izləyin
Ən son xəbərləri bizim Instagram kanalımızda izləyin
Zelenski: Rusiya ABŞ-nin təklifləri ilə razı olsa, müvafiq addımlar atılacaq
“Ciddədə aparılan danışıqlar konstruktiv idi. Rusiya onların nəticələrindən imtina edəcəyi halda Vaşinqtonun təsirli addımlar atacağını ehtimal etmək olar”.Citypost.az xəbər verir ki, bunu Ukraynanın Prezidenti Volodimir Zelenski deyib:“Ümumilikdə ABŞ tərəfi bizim müharibənin tezliklə bitməsinə yönələn sürətli addımlar atmağımızı istəyirdi. Lakin onlar bunu etmədiyimizi gördükdə bizə hərbi dəstəyin davam etdiriləcəyinə dair vəd verdilər. Mən bunu müsbət qiymətləndirirəm. Rusiya da bizim kimi ABŞ-nin təklifləri ilə razı olduğunu nümayiş etdirsə buna müvafiq addımlar atılacaq. Ciddədə aparılan danışlqları ümumiyyətlə konstruktiv adlandırardım. Çünki onun nəticəsində ABŞ ölkəmizə yardımları bərpa etdi. Müzakirələr zamanı Rusiyanın atəşkəsi pozacağı halda bu ölkəyə sanksiyaların tətbiqi də diqqət mərkəzində olub, lakin bu barədə...
12 Mart 2025, 18:29
Saturn ətrafında 128 yeni peyk kəşf edilib
Alimlər Saturn ətrafında fırlanan 128 yeni, əvvəllər naməlum peyk aşkar ediblər. Beynəlxalq Astronomiya İttifaqı tərəfindən rəsmi olaraq tanınan bu kəşflə Saturnun məlum peyklərinin sayı 274-ə yüksəldi.
12 Mart 2025, 18:00
Əraqçı: "Yaxın günlərdə İran Trampdan məktub alacaq"
İranın xarici işlər naziri Abbas Əraqçi ərəb dövlətinin İslam Respublikasındakı nümayəndəsinin yaxın bir neçə gün ərzində ABŞ prezidenti Donald Trampın məktubunu təhvil verəcəyini bildirib.
12 Mart 2025, 17:51
Alimlər tarakanları kiberböcəklərə çeviriblər
Yaponiya və İndoneziyadan olan tədqiqat qrupu tarakanları axtarış və xilasetmə missiyalarında istifadə oluna bilən kiberböcəklərə çevirib.
12 Mart 2025, 17:42
Ay Qanlı Aya çevrilməyə hazırlaşır
Bu cümə axşamı gecəsi, təxminən iki il yarımdan sonra Yerin peyki qırmızıya çevriləcək.
12 Mart 2025, 17:36
Mask Trampın siyasi işlərinə 100 milyon dollar ianə etməyi planlaşdırır
Amerikalı iş adamı İlon Maskın baş məsləhətçisi olduğu prezident Donald Trampın siyasi əməliyyatları üçün 100 milyon dollar ianə verməyi planlaşdırdığı bildirilir.
12 Mart 2025, 17:30
