Dünyada rekord temperatur müşahidə olunur: Vəziyyət daha da pisləşəcək
Dünya 02 Aprel 2025, 18:30
441
Dünyada temperaturun artması rekord həddə çatdıqca, iqlim böhranının təsiri getdikcə daha dağıdıcı olur. Milyonlarla insan ekstremal hava hadisələri, quraqlıq və səhralaşmaya görə evlərini tərk edir.
Citypost.az xəbər verir ki, 2015-ci ildə imzalanan Paris İqlim Sazişi qlobal istiləşməni 1,5 dərəcə Selsi ilə məhdudlaşdırmağı hədəfləyirdi.
Bununla belə, 2024-cü ildə dünyanın orta temperaturu artıq Selsi üzrə 1,6 dərəcəyə çatıb. Alimlər bu artımın əsrin sonunda 3,1 dərəcə Selsiyə çata biləcəyini proqnozlaşdırırlar.
Donald Tramp ABŞ-ı ikinci dəfə Paris sazişindən çıxarsa da, neft və qaz hasilatını artırmaq üçün qalıq yanacaq layihələrini dəstəkləyir. Argentina prezidenti Xavyer Milei iqlim dəyişikliyini “sosialist yalanı” kimi təsvir edir.
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının məlumatına görə, ölkələrin 95 faizi 2035-ci il üçün yeni iqlim hədəfləri təyin etmək üçün son tarixi qaçırıb.
ABŞ iqlim yardımını kəsir
ABŞ Bayden dövründə BMT-nin çətiri altında Yaşıl İqlim Fonduna 1 milyard dollar yardım edib. Bununla belə, Tramp administrasiyası bu fond üçün götürdüyü 4 milyard dollarlıq öhdəlikdən geri çəkildi.
ABŞ yardımının kəsilməsi bütün dünyada ekoloji layihələrə mənfi təsir göstərir. Kolumbiyada Amazon meşələrini qorumaq üçün 70 milyon dollarlıq layihə ləğv edilərkən, İndoneziyadakı Borneo Orangutan Qoruma Fondu 50 min dollarlıq dəstəyini itirdi. Keniya və İndoneziyada nəsli kəsilməkdə olan heyvanların qorunması layihələri də risk altındadır.
ABŞ Milli Okean və Atmosfer Administrasiyasının (NOAA) büdcəsində böyük ixtisarlar aparılarkən, ən azı 880 əməkdaşın ixtisar edilməsi planlaşdırılır.
2024: İqlim fəlakətləri ilə dolu bir il
2024-cü ildə Qərbi Afrika və Cənubi Asiyada daşqınlar minlərlə insanın ölümünə səbəb oldu. Cənubi Amerikada geniş yayılmış quraqlıq olduğu halda, bütün dünyada 41 gün ərzində təhlükəli dərəcədə isti hava qeydə alınıb.
Sudanda şagirdlərin şiddətli istilər səbəbindən huşunu itirməsi səbəbindən məktəblər iki həftə bağlanıb. Amazon hövzəsindəki şiddətli quraqlıq səbəbiylə bölgədə rekord səviyyədə ən aşağı su səviyyəsi müşahidə edildi.
BMT-nin məlumatına görə, 2023-cü ildən bəri Afrikada 159 ekstremal hava hadisəsi baş verib və bu hadisələr 28 mindən çox insanın ölümü ilə nəticələnib.
İqlim miqrantları artmaqdadır
2023-cü ildə 26,4 milyon insan təbii fəlakətlər səbəbindən evlərini tərk etmək məcburiyyətində qalıb. Bu rəqəm müharibə və zorakılıq nəticəsində didərgin düşmüş insanların sayından çoxdur. Təbii fəlakətlər səbəbindən miqrasiya edənlərin əksəriyyəti Afrikanın cənub-şərqində və Şərqi Asiya Sakit okean regionlarında cəmləşib.
Ardıcıl quraqlıq və daşqınlar səbəbindən 2023-cü ildə Somalidə 2 milyondan çox insan didərgin düşüb. Eynilə, Keniya və Efiopiyada 1,2 milyon insan miqrasiya etməli olub.
Planetin gələcəyi necə olacaq?
Hətta 2025-ci ilin ilk aylarında şiddətli iqlim hadisələri yüz milyardlarla dollar ziyana səbəb olub. Kaliforniyadakı yanğınları iqlim dəyişikliyini tədqiq edən ekspertlər “kifayət qədər tez-tez və şiddətli hala gələn fəlakət” kimi qiymətləndiriblər.
2050-ci il proqnozlarına görə, Braziliyanın şərqində yağıntının miqdarı 287 millimetr azalacaq, Qrenlandiyada isə 369 millimetr artacaq.
Birləşmiş Millətlər Təşkilatı vurğulayır ki, ölkələr 2050-ci ilə qədər xalis sıfır karbon emissiyası hədəflərinə nail olmaq üçün daha sürətli tədbirlər görməlidirlər.
Ekspertlərin fikrincə, yüksək emissiya edən G20 ölkələri istixana qazlarının tullantılarının azaldılmasında liderlik etməlidir. Əks halda, iqlim böhranının təsiri daha da dağıdıcı ola bilər.
Yeganə
Ən son xəbərləri bizim Facebook kanalımızda izləyin
Ən son xəbərləri bizim Instagram kanalımızda izləyin
"Aİ ölkələri Ukraynanın sursat ehtiyacının 50%-dən çoxunu təmin edir"-Kallas
Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenskinin bu yaxınlarda 2 milyon patron kimi qiymətləndirdiyi sursat ehtiyacının yarıdan çoxunu Avropa ölkələri artıq təmin edir. Citypost.az "Reuters"ə istinadən xəbər verir ki, bunu Aİ-nin xarici işlər və təhlükəsizlik siyasəti üzrə ali nümayəndəsi Kaya Kallas deyib."Hər şey çox yaxşı gedir. Biz Ukraynaya mümkün qədər tez kömək etməliyik. Prezident Zelenski dedi ki, ən azı 2 milyon patrona sahib olmaq üçün onlara 5 milyard lazımdır", - deyə Kallas Aİ müdafiə nazirlərinin Varşavada keçirilən sammitindən əvvəl deyib.Onun sözlərinə görə, Aİ-nin artıq müxtəlif təklifləri var və müxtəlif ölkələr buna öz töhfəsini verir, ona görə də bizdə artıq lazım olanın 50%-dən çoxu var.Yeganə...
03 Aprel 2025, 16:00
Tramp pinqvinlər və suitilərin yaşadığı kimsəsiz adalara tariflər tətbiq edir
ABŞ prezidenti Donald Trampın aprelin 2-də elan etdiyi rüsumlar Hind okeanının subarktik hissəsində yerləşən, yaşayış olmayan "Heard" və "Makdonald" adalarına şamil edilir. Citypost.az xəbər verir ki, bu barədə "Axios" portalı yazıb. ABŞ-ın adalardakı rüsumları 10% olacaq. "Heard" və "McDonald" adaları ştatlar deyil və Avstraliyaya aiddir, onlara qarşı 10% rüsum da tətbiq edilmişdir. Adaları ziyarət etmək üçün xüsusi icazə tələb olunur.1997-ci ildə "Heard" və "McDonald" adaları YUNESKO-nun Ümumdünya İrs Siyahısına daxil edildi. Mənbənin qeyd etdiyi kimi, ərazi suitilərin, pinqvinlərin və digər quşların koloniyaları ilə doludur.Ağ Ev sözçüsü "Axios"a bildirib ki, adalara tariflər Avstraliya ərazisinin bir hissəsi olduğu üçün tətbiq edilib."The Guardian" qeyd...
03 Aprel 2025, 15:55
Rubio: ABŞ NATO-da qalacaq
Amerikanın dövlət katibi Marko Rubio bildirib ki, ABŞ NATO-dan çıxmaq niyyətində deyil və hərbi ittifaqı daha da gücləndirmək istəyir.Citypost.az xəbər verir ki, Rubio ilk dəfə cümə axşamı günü Brüsseldə NATO xarici işlər nazirlərinin iclasında iştirak edib.Amerikalı diplomatın qeyd etdiyi kimi, Vaşinqtonun Şimali Atlantika Alyansındakı rolu həmişə aktiv olub. Rubionun sözlərinə görə, ABŞ prezidenti Donald Tramp NATO-ya qarşı deyil.“Tramp açıq şəkildə bəyan edir ki, o, NATO-nu dəstəkləyir, biz NATO-da qalacağıq. O, lazımi imkanlara malik olmayan NATO-nun əleyhinədir”, - deyə dövlət katibi jurnalistlərə bildirib.Tramp transatlantik alyansa şübhə ilə yanaşması ilə tanınır. Mart ayında bəzi KİV-lər onun NATO rəhbərliyini Avropa dövlətlərinə ötürmək imkanını nəzərdən...
03 Aprel 2025, 15:30
Finlandiya prezidenti iki ölkəni Putinlə danışmağa çağırıb
Ukrayna üzrə “İstəyənlər Koalisiyası” razılaşıb ki, heç olmasa bir Avropa lideri Rusiya ilə danışsın. Citypost.az "Reuters"ə istinadən xəbər verir ki, bunu Finlandiya prezidenti Aleksandr Stubb deyib.“Rusiya prezidenti Vladimir Putinlə danışacaq şəxslər Fransa və ya Britaniya olmalıdır”,-deyə o, çağırış edib.Stubb artıq Avropa İttifaqı ölkələrinin liderlərinin Putinlə təmasları müzakirə etməyə başladığını bildirib. Onun sözlərinə görə, Avropa liderləri arasında təmasların zəruriliyi barədə razılıq var.Yeganə
03 Aprel 2025, 15:14
"Ukrayna lazım olduğu qədər müqavimət göstərə biləcək"-NATO zəmanət verdi
NATO əmindir ki, Ukrayna Qərb ölkələrinin dəstəyi ilə lazım olan qədər müqavimət göstərə bilər. Citypost.az "RİA Novosti"yə istinadən xəbər verir ki, bu barədə Alyansın baş katibi Mark Rutte bildirib."Biz son rəqəmləri görürük ki, cəmi üç ay ərzində müttəfiqlər Ukraynaya 20 milyard avrodan çox yardım göstəriblər ki, bu da onlara bu davam etdikcə mübarizə aparmağa imkan verəcək", - blokun rəhbəri bildirib.Yeganə
03 Aprel 2025, 15:00
"Bloomberg": Tramp dərman vasitələrinə tarifləri müvəqqəti təxirə salır
ABŞ prezidenti Donald Tramp əczaçılıq məhsullarına ticarət tariflərinin qəbulunu təxirə salıb, lakin gələcəkdə belə tədbirləri tətbiq etməyi planlaşdırır. Citypost.az xəbər verir ki, bu barədə "Bloomberg" mənbələrə istinadən məlumat yayıb.Onun sözlərinə görə, Ağ Ev artıq gələcək məhdudlaşdırıcı tədbirlərin tətbiqi üçün plan hazırlayır. Tramp administrasiyasının rəsmisinin sözlərinə görə, səlahiyyətlilər tariflər tətbiq etməzdən əvvəl müəyyən malların idxalının ABŞ-ın milli təhlükəsizliyinə təsirini müəyyən etmək üçün araşdırma aparmaq istəyirlər. Bu baxış təkcə əczaçılıq sənayesinə deyil, həm də yarımkeçirici və mineral sektorlara təsir göstərməlidir.Daha əvvəl "Reuters" mənbələrə istinadən xəbər vermişdi ki, əczaçılıq şirkətləri və lobbi qrupları ABŞ prezidentini yeni iqtisadi reallıqlara uyğunlaşmaq üçün vaxt vermək üçün tibbi...
03 Aprel 2025, 14:44
