Alimlər nüvə tullantıları ilə işləyən batareya hazırlayıblar  

Nüvə enerjisi, demək olar ki, sıfır istixana qazı emissiyasına görə qalıq yanacaqlara alternativ enerji mənbəyi kimi seçilir. Bununla belə, bu enerji növünün ən böyük problemlərindən biri radioaktiv tullantıların necə idarə olunmasıdır.

Citypost.az xəbər verir ki, ABŞ-da aparılan yeni bir araşdırma bu tullantıların utilizasiyası üçün maraqlı bir həll təklif etdi: nüvə tullantıları ilə işləyən batareyalar.

Ohayo Dövlət Universitetinin tədqiqatçıları nüvə tullantılarından yayılan qamma radiasiyasından istifadə edərək mikroçipləri gücləndirə bilən enerji istehsal etməyə nail olublar. Bu sistem hazırda yalnız kiçik sensorları qidalandırmaq qabiliyyətinə malik olsa da, alimlər onun gələcəkdə daha böyük miqyaslara köçürülə biləcəyini düşünürlər.

Tədqiqat qrupundan biri olan nüvə mühəndisi Raymond Cao, "Biz tullantı kimi görünən bir şeyi götürməyə və onu faydalı bir mənbəyə çevirməyə çalışırıq" dedi.

Hazırda dünyanın enerji ehtiyacının təxminən 10%-i nüvə enerjisi hesabına ödənilir. Alimlər nüvə tullantılarından səmərəli istifadə yolunu tapa bilsələr, bu enerji mənbəyi daha cəlbedici ola bilər.

Nüvə batareyaları necə işləyir?

Nüvə batareyaları uzun illərdir ki, radioaktiv parçalanmanı elektrik enerjisinə çevirən cihazlar kimi tədqiq edilir. Ancaq indiyə qədər bu texnologiya praktik istifadəyə nail olmayıb. Yeni hazırlanmış sistemdə enerji iki mərhələdə istehsal olunur:

Həmçinin oxuyun

Müğənni qəbiristanlıqda yandırılıb? - Anasından şok ittiham (VİDEO+FOTO)

Moskva ətrafında PUA hücumu zamanı doqquz nəfər yaralanıb, bir nəfər ölüb

Xoşqədəm Hidayətqızı məhkəməyə verilir  —  Efirdə nə baş verib? (VİDEO)

Fərid Əhmədov Fikrət Məmmədovun qərarını ləğv etdi 

Birincisi, xüsusi hazırlanmış sintilator kristalları qamma radiasiyasını işığa çevirir. Bu işıq daha sonra günəş panellərinə bənzər mexanizmlə elektrik enerjisinə çevrilir.

Hazırlanmış prototip batareyanın ölçüsü təxminən 4 kub santimetrdir. Tədqiqatçılar bu batareyanın iki fərqli radioaktiv mənbədən, sezium-137 və kobalt-60 istifadə edilərək sınaqdan keçirildiyini izah etdilər. Batareya müvafiq olaraq 288 nanovatt və 1,5 mikrovat güc istehsal edə bilirdi.

Ohayo Dövlət Universitetindən aerokosmik mühəndis İbrahim Öksüz, "Güc istehsalı baxımından bu, çılpaq bir nəticədir" dedi və bu üsulun gələcəkdə daha böyük miqyaslarda tətbiq oluna biləcəyini vurğuladı.

İstifadə sahələri və gələcək tədqiqatlar

Bu cür nüvə bataryalarının birbaşa ictimaiyyətə təklif edilməsi planlaşdırılmır. Əvəzində o, nüvə tullantılarının istehsal olunduğu obyektlərin ətrafında istifadə oluna bilən az texniki xidmət tələb edən sensorlar və monitorinq sistemləri üçün nəzərdə tutulub.

Tədqiqatçılar, hazırlanmış batareyanın ətraf mühitə zərər verməyəcəyini və birbaşa təmasda belə təhlükəsiz olduğunu bildirirlər. Bununla belə, enerji təchizatının uzunmüddətli perspektivdə nə qədər dayanıqlı olacağı hələ aydın deyil.

Komanda hesab edir ki, bu texnologiya təkcə nüvə tullantıları obyektləri ilə məhdudlaşa bilməz və kosmos kimi qamma radiasiyasının sıx olduğu mühitlərdə də istifadə edilə bilər. Bununla belə, bu sistemin daha geniş miqyaslı tətbiqlərə uyğunlaşdırılması üçün müxtəlif təkmilləşdirmələrə ehtiyac olduğu bildirilir.

Tədqiqat zamanı kristalların və günəş hüceyrələrinin necə yerləşməsinin enerjiyə çevrilmə sürətlərinə təsir etdiyi aşkar edilmişdir. Bu məlumat gələcəkdə daha səmərəli batareyalar istehsal etmək yolunda kritik bir addım kimi qiymətləndirilir.

Öksüz, “Nüvə batareyası konsepsiyası olduqca ümidvericidir. “İnkişaf üçün açıq bir çox sahələr var, lakin mən inanıram ki, bu metod gələcəkdə enerji istehsalında və sensor texnologiyasında mühüm yer tutacaq”.

Yeganə