Dünyanın ən qabaqcıl mikroçipi təqdim edildi
Dünya 07 Aprel 2025, 18:30
290
Dünyanın ən qabaqcıl mikroçipi Tayvanda yerləşən yarımkeçirici istehsalçısı TSMC tərəfindən təqdim edilib. 2 nanometr (2nm) texnologiyalı yeni nəsil çipin kütləvi istehsalına ilin ikinci yarısında başlanacağı gözlənilir.
Citypost.az xəbər verir ki, yeni çipin performans və enerji səmərəliliyi baxımından əhəmiyyətli bir sıçrayış təmin edəcəyi və beləliklə texnologiya dünyasında köklü dəyişiklik yaradacağı gözlənilir.
Müasir texnologiyanın əsası
Mikroçiplər müasir texnologiyanın tikinti materiallarından biridir. Elektrik diş fırçalarından tutmuş smartfonlara, noutbuklardan məişət texnikasına qədər demək olar ki, bütün elektron cihazlarda istifadə olunur. Bu çiplər silisium kimi materialların qat-qat işlənməsi ilə yaradılır və milyardlarla tranzistoru ehtiva edir.
Transistorlar elektrik cərəyanını idarə edən və kompüterlərin əməliyyatları yerinə yetirməsinə imkan verən miniatür açarlar kimi işləyir. Çipdəki tranzistorların sayı artdıqca, cihazlar daha sürətli və daha güclü olur.
Yarımkeçirici sənayesi daha kiçik bir məkana daha çox tranzistor yerləşdirmək məqsədi ilə daim inkişaf edir. Bu, daha sürətli, daha güclü və enerjiyə qənaət edən cihazlara yol açır.
Performans və səmərəliliyin artması
TSMC-nin 2nm texnologiyası əvvəlki ən qabaqcıl nəsil 3nm çiplərlə müqayisədə diqqətəlayiq üstünlüklər təklif edir.
Eyni enerji istehlakında 10-15 faiz daha yüksək emal sürəti təmin etsə də, eyni sürətlə işləyərkən enerji istehlakını 20-30 faiz azalda bilər.
Bundan əlavə, 2nm çiplərdə tranzistor sıxlığı 3nm texnologiya ilə müqayisədə təxminən 15 faiz yüksəkdir. Bu yolla cihazlar daha az enerji ilə daha mürəkkəb əməliyyatları daha sürətli yerinə yetirə bilirlər.
“Silikon qalxan”ın strateji əhəmiyyəti
Tayvanın mikroçip sənayesi birbaşa ölkənin təhlükəsizliyi ilə bağlıdır. “Silikon qalxan” adlanan bu struktur ABŞ və müttəfiqlərinin Tayvanı Çinin mümkün işğalından qorumaq maraqlarını gücləndirir.
TSMC bu yaxınlarda ABŞ-da beş yeni fabrik tikmək üçün 100 milyard dollarlıq müqavilə imzaladı. Bununla belə, bəzi rəsmilər Tayvandan kənarda 2 nanometrlik çiplərin istehsalının adanın təhlükəsizliyini zəiflədə biləcəyi qənaətindədirlər.
1987-ci ildə qurulan TSMC və ya Tayvan Semiconductor Manufacturing Company, digər şirkətlər üçün çiplər istehsal edir. Tayvan qlobal yarımkeçirici xarici istehsal bazarının 60%-nə sahibdir və bunun böyük hissəsi TSMC tərəfindən əhatə olunur.
"Apple"dan Nvidia-ya qədər texnologiya nəhənglərinin seçimi
TSMC tərəfindən hazırlanmış qabaqcıl mikroçiplər bir çox böyük texnologiya şirkətləri tərəfindən istifadə olunur. Şirkət iPhone, iPad və Mac cihazlarında istifadə edilən Apple-ın A seriyalı prosessorlarını, süni intellekt və maşın öyrənmə proqramlarında üstünlük verilən Nvidia qrafik prosessorlarını və superkompüterlərdə istifadə edilən AMD-nin Ryzen və EPYC prosessorlarını istehsal edir.
Bundan əlavə, Samsung, Xiaomi, OnePlus və Google kimi markaların istifadə etdiyi Qualcomm Snapdragon prosessorları da TSMC tərəfindən istehsal olunur.
Daha kiçik, lakin daha güclü cihazlar yoldadır
2020-ci ildə TSMC smartfonlar və yüksək performanslı hesablama (HPC) sistemləri üçün vacib olan 5nm FinFET texnologiyasını inkişaf etdirdi. Daha sonra, 2022-ci ildə 3nm prosesinə keçməklə, performans və enerji səmərəliliyi daha da artırıldı. Apple-ın hazırkı A seriyası prosessorları bu texnologiyaya əsaslanır.
Yeni nəsil 2nm çiplərdən istifadə edən smartfonlar, noutbuklar və planşetlər daha güclü olacaq və daha uzun batareya ömrü təqdim edəcək. Bu, daha kiçik və daha yüngül cihazlara yol açacaq.
Yeganə
Ən son xəbərləri bizim Facebook kanalımızda izləyin
Ən son xəbərləri bizim Instagram kanalımızda izləyin
HƏMAS Qəzzada atəşkəsi müzakirə edəcək
Fələstinin radikal HƏMAS hərəkatının nümayəndə heyəti Misir rəsmiləri ilə Qəzza zolağında atəşkəs təklifini müzakirə etmək üçün Qahirəyə gələcək. Citypost.az xəbər verir ki, bu barədə “Al Araby Al Jadeed” qəzeti mənbələrə istinadən məlumat yayıb.Nəşrin məlumatına görə, danışıqlar zamanı tərəflər Misirin Qəzza zolağında atəşkəs üçün vasitəçilik səylərini və Misirin atəşkəs və girovların qismən dəyişdirilməsi təklifini müzakirə etməyi planlaşdırır.Xüsusilə, söhbət Həmas tərəfindən doqquz canlı girovun azad edilməsindən və 3 ölü girovun cəsədinin təhvil verilməsindən gedir. Bunun müqabilində İsrailin yüzlərlə fələstinli məhbusu azad edəcəyi və atəşkəsi 70 gün uzadacağı planlaşdırılır.Bundan əlavə, qəzetin mənbələrinə görə, Misir tərəfi HƏMAS nümayəndə heyəti ilə təşkilatlar arasında parçalanmaya son...
07 Aprel 2025, 18:17
Ölümcül antibiotiklərdə davamlı superbakteriyalar aşkar edildi
Malayziyanın Terenqqanu şəhərindəki xəstəxanada yüksək dərəcədə antibiotikə davamlı və ölümcül Acinetobacter baumannii ştammı aşkar edilib. Alimlər sözügedən bakteriyanın dünya miqyasında geniş yayılmış və xalq sağlamlığı üçün ciddi təhlükə yaradan GC2 nəslinə aid olduğunu açıqlayıblar.Citypost.az xəbər verir ki, tədqiqatçılar 2011-2020-ci illər arasında bölgədən toplanmış 126 bakteriya nümunəsini tədqiq ediblər. Nəticələr bakteriyaların bir sıra antibiotiklərə qarşı müqavimət göstərdiyini üzə çıxarıb. Xüsusilə A.baumannii infeksiyalarında ümumiyyətlə ilk seçim olan karbapenem qrupunun antibiotiklərinə qarşı yüksək səviyyədə müqavimət aşkar edilmişdir.Araşdırmanın nəticələri Microbial Genomics jurnalında dərc olunub. Beynəlxalq tədqiqat qrupu, tədqiq etdikləri nümunələrin 97%-nin antibiotik müqavimətini yaymaqdan məsul olan plazmid DNT-dən ibarət olduğunu bildirdi.“Nəzarətin olmaması ciddi risk...
07 Aprel 2025, 18:08
"Ukraynada atəşkəslə bağlı məsələlər həll edilməlidir"-Rusiya
Kremlin sözçüsü Dmitri Peskov Ukraynada atəşkəslə bağlı bəzi məsələlərin olduğunu və onların həllinə ehtiyac olduğunu bildirib. O, qeyd edib ki, bunlar Kiyevin gələcək hərbiləşdirilməsi planları ilə bağlıdır.Citypost.az xəbər verir ki, Peskov paytaxt Moskvada cari məsələlərlə bağlı jurnalistlərin suallarını cavablandırıb.Ukraynanın Rusiyanın Kriviy Riq şəhərində mülki infrastrukturları vurması ilə bağlı ittihamına reaksiya verən Peskov, Rusiya ordusunun yalnız hərbi ünsürlərə hücum etdiyini müdafiə edərək, "Biz sosial infrastruktur obyektlərinə hücum etmirik" deyib.Dmitri Peskov ABŞ prezidenti Donald Trampın “Ukraynaya qarşı hücumlar dayandırılmalıdır” açıqlamasına toxunub.Ukraynada atəşkəslə bağlı bəzi məsələlərin olduğunu və onların həll edilməsinin vacibliyini vurğulayan Peskov söyləyib:"Rusiya prezidenti Vladimir Putin atəşkəs ideyasını dəstəkləyir, lakin bunu...
07 Aprel 2025, 18:00
Tramp: "Neft və ərzaq qiymətləri düşüb"
Neft qiymətləri aşağı düşüb, faiz dərəcələri aşağı düşüb, ABŞ artıq qüvvədə olan tariflərlə incimiş ölkələrdən həftədə milyardlarla dollar alır.Citypost.az xəbər verir ki, bu barədə ABŞ prezidenti Donald Tramp sosial şəbəkələrdə yazıb."Bu, onların ən böyük şikayəti, bazarları çökməkdə olan Çinin qisas almamaq xəbərdarlığıma məhəl qoymadan tarifləri 34% qaldırmasına baxmayaraq. Onlar köhnə ABŞ-ın imkanlarından istifadə edərək artıq kifayət qədər pul qazanıblar! Bunun və daha çox şeyin ölkəmizə baş verməsində keçmiş liderlərimiz günahkardır",- deyə Tramp yazıb.Yeganə...
07 Aprel 2025, 17:48
Putin "Instagram" və "Facebook"da reklamın qadağan edilməsi haqqında qanun imzalayıb
Prezident Vladimir Putin Rusiyada fəaliyyəti arzuolunmaz hesab edilən xarici və ya beynəlxalq təşkilatların informasiya resurslarında, habelə ölkədə fəaliyyəti ekstremist kimi tanınan və qadağan olunmuş şirkətlərin resurslarında reklamın qadağan edilməsi haqqında qanun imzalayıb. Citypost.az xəbər verir ki, bu qadağa "Instagram" və "Facebook"a aiddir.“Terrorçuluğa qarşı mübarizə haqqında” qanuna əsasən ictimai və ya dini qurumun ləğvi və ya fəaliyyətinin qadağan edilməsi barədə məhkəmə qərarı olduqda, belə bir qurumun internet resurslarında reklamın yayılması da qadağandı.Dövlət Duması müvafiq qanun layihəsini martda dərhal ikinci və üçüncü oxunuşlarda qəbul edib, Federasiya Şurası isə aprelin 2-də təsdiqləyib.Qadağa 2025-ci il sentyabrın 1-dən qüvvəyə minməlidir.İzahnamədə qeyd edilib ki, bəzi ruslar...
07 Aprel 2025, 17:39
Bloomberg: Avropa Birliyi ABŞ-la Rusiyaya qarşı sanksiyaların ləğvini müzakirə etməyib
Aİ-nin sanksiyalar üzrə xüsusi elçisi David O'Sullivan "Bloomberg"-ə müsahibəsində Amerikalılarla hələ sanksiyalar barədə danışmamışıq-deyə qeyd edib.Citypost.az xəbər verir ki, onun sözlərinə görə, ABŞ prezidenti Donald Tramp administrasiyasının nümayəndələri hələ də ona sanksiyaların yumşaldılmasını müzakirə etmək təklifi ilə müraciət etməyiblər.Sanksiyaların yumşaldılması, o cümlədən "Rosselxozbank"ın SWIFT-ə qoşulması Kremlin Ukraynada atəşkəsə nail olmaq tələblərindən biridir.Bütün Aİ-yə üzv dövlətlər yekdilliklə sanksiyaların yumşaldılmasını və ya ləğvini dəstəkləməlidir. İndiyə qədər bir çox Avropa liderləri hələlik sanksiyaların yüngülləşdirilməsini dəstəkləmək niyyətində olmadıqlarını bildiriblər.Yeganə...
07 Aprel 2025, 17:28
