Süni intellekt də insanlar kimi səhvlər edir: "ChatGPT"nin qərəzləri üzə çıxdı
Maraqlı 14 Aprel 2025, 18:00
1081
"ChatGPT" son araşdırmalara görə, insan kimi qərar qəbul etmə səhvlərinə yol verir. Həddindən artıq özünə inam kimi qərəzlər nümayiş etdirir. Riyaziyyatda yaxşı olsa da, süni intellektin etibarlılığını şübhə altına alan mühakimə tələb edən qərarlar verməkdə çətinlik çəkir.
Citypost.az araşdırmanın təfərrüatlarını diqqətə çatdırır.
Süni intellektin insanlardan daha etibarlı qərarlar verəcəyi fikri yeni bir araşdırma ilə sarsılıb. OpenAI tərəfindən hazırlanmış ChatGPT ən qabaqcıl süni intellekt modellərindən biridir, lakin o, insanların tez-tez buraxdığı qərar qəbul etmə səhvlərini təkrarlayır.
INFORMS Manufacturing & Service Operations Management jurnalında dərc edilən araşdırma süni intellektin düşündüyümüzdən daha çox bizə bənzədiyini ortaya qoyur.
İnsana bənzər hezeyanlar nümayiş etdirir
Tədqiqatçılar ChatGPT-ni 18 fərqli bias testinə məruz qoydular və nəticələr təəccüblü idi. Model sınaqların təxminən yarısında həddən artıq özünə inam, qumarbazın səhvi və qeyri-müəyyənlikdən qaçma kimi insana xas idrak tələlərinə düşdü. Süni intellekt riyaziyyat və məntiq problemlərində qüsursuz çıxış etsə də, subyektiv mühakimə tələb edən qərarlar qarşısında büdrədi.
Məsələn, o, ehtiyatlı olmağı seçdi və daha riskli, lakin potensial olaraq daha sərfəli variantları götürməkdənsə, öz dəqiqliyini çox qiymətləndirdi. Yeni nəsil GPT-4 modeli, analitik cəhətdən daha yaxşı olsa da, bəzən mühakimə əsaslı tapşırıqlarda daha aydın qərəzlər göstərdi.
Mütəxəssislər qeyd edirlər ki, süni intellekt də insan məlumatlarından öyrəndiyi üçün bu qərəzləri miras alır. Qərb Universitetindən Yang Chen deyir ki, “AI zehni qısa yollardan istifadə edərək insan kimi düşünür, Queen’s Universitetindən Anton Ovchinnikov isə əlavə edir: “Aydın suallarla yaxşı nəticə verir, lakin mühakimə zamanı insana bənzər səhvlər edir”. İş dünyasında işə qəbuldan kredit təsdiqinə qədər kritik qərarlar verən süni intellektdəki bu qüsurlar etibarlılıq müzakirələrini ön plana çıxarır.
Süni intellekt üçün də etik qaydalara ehtiyac varmı?
Tədqiqat göstərir ki, süni intellekt qərəzsiz qərar qəbul edən şəxs olmaqdan uzaqdır və insan qərəzlərini gücləndirmək riski daşıyır. Mütəxəssislər iddia edirlər ki, süni intellekt bir işçi kimi etik qaydalarla idarə edilməli və idarə olunmalıdır.
McMaster Universitetindən Meena Andiappan deyir: "Biz səhv düşüncəni avtomatlaşdırmaq əvəzinə təkmilləşdirməliyik". Süni intellektin təsiri artdıqca, müntəzəm audit və model inkişafı onun insan qüsurlarını təkrarlamaqdansa, həqiqətən faydalı alətə çevrilməsi üçün vacib görünür. Bu tapıntılar həm də AI qaydaları üzərində işləyən hökumətlər və müəssisələr üçün xəbərdarlıq rolunu oynayır.
Nəticədə, ChatGPT insana bənzər qərar qəbul etmə səhvləri və qərəzləri ilə sürprizlər edir. Riyaziyyatda yaxşı, lakin mühakimə qabiliyyəti zəif olan süni intellekt insan təfəkkürünü əks etdirir. Ekspertlər vurğulayırlar ki, biznes və dövlət idarəçiliyində istifadə olunan süni intellektə nəzarət edilməlidir.
Yeganə
Həmçinin oxuyun
Ən son xəbərləri bizim Facebook kanalımızda izləyin
Ən son xəbərləri bizim Instagram kanalımızda izləyin
Süni intellekt kütləvi işsizliyə səbəb ola bilər - XƏBƏRDARLIQ
Dünyanın aparıcı süni intellekt şirkətlərindən biri olan "Anthropic"-in baş direktoru Dario Amodei xəbərdarlıq edib ki, süni intellekt bir neçə il ərzində əmək bazarını kəskin şəkildə poza bilər. CityPost.az xəbər verir ki, Amodeinin sözlərinə görə, hökumətlər və şirkətlər bu transformasiyaya hazır deyillər.Amodei, "AI demək olar ki, bütün zehni vəzifələrdə insanlardan daha yaxşı olur" dedi. O, bildirib ki, bu hadisələr bir çox peşə qruplarını, o cümlədən adi ağ işçiləri təhdid edir.20 faiz işsizlik riskiAmodei bildirib ki, süni intellekt yaxın 1-5 il ərzində bütün başlanğıc səviyyəli ağ yaxalıq işlərinin yarısını aradan qaldıra və ABŞ-da işsizliyi 20 faizə çatdıra bilər. Bu nisbət pandemiya dövründə zirvəyə...
30 May 2025, 15:41
Okeanın dibində qədim şəhərin izləri aşkar edildi
Alimlər okeanın dibində itirilmiş dünyanın ilk fiziki sübutu ola biləcəyinə inandıqları gizli şəhər aşkar ediblər. CityPost.az xəbər verir ki, onlar qədim insanın əcdadı olan Homo erectusun kəllə sümüyünü, həmçinin Komodo əjdahaları, camışlar, marallar və fillər də daxil olmaqla 36 növdən 6000 heyvan fosili tapıblar.Kəllənin 140.000 il əvvəl basdırıldığı güman edilir. Daily Mail xəbər verir ki, o, İndoneziyanın Yava və Madura adaları arasında, Madura boğazında lil və qum qatları altında qorunub saxlanılıb.Heyvan sümüklərinin bəzilərində qəsdən kəsilmə əlamətləri var idi ki, bu da elm adamlarının fikrincə, bu, erkən insanların ov strategiyaları tətbiq etdiyinə sübutdur.Tapıntılar bir vaxtlar Cənub-Şərqi Asiyanı geniş düzənliklə birləşdirən itirilmiş ərazi...
26 May 2025, 15:52
Heyvanlar uzunmüddətli dostluqlar qururlar - TƏDQİQAT
Amerikalı alimlər 20 illik müşahidəsi nəticəsində heyvanlar arasında uzunmüddətli, qarşılıqlı və faydalı əlaqələrin qurulduğunu sübut ediblər. Tədqiqat zamanı müəyyən edilib ki, heyvanlar təkcə öz qohumlarına deyil, həm də qohum olmayanlara da mehribanlıq göstərirlər.CityPost.az xəbər verir ki, araşdırma Kolumbiya Universitetindən Prof. O, Dastin Rubenşteynin laboratoriyasında doktorant Aleksis Erlin başçılıq etdiyi qrup tərəfindən aparılıb. Nəticələr “Nature” elmi jurnalında dərc olunub.Araşdırmanın bir hissəsi olaraq, 2002-2021-ci illər arasında Şərqi Afrika savannalarında yaşayan yüzlərlə quşun minlərlə qarşılıqlı əlaqəsi müşahidə edilib. 40 çoxalma mövsümündən alınan məlumatlar və genetik analizlər birləşdirilib, kimin bir-birinə kömək etdiyini araşdırmaq üçün istifadə edilib.Qohum olmayanlara da kömək edirlərUzun illər ərzində eyni şəxslər arasında...
26 May 2025, 12:59
Süni intellekt astronavtların vaxtına qənaət edə bilər
Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin (BƏƏ) və ərəb dünyasının ilk qadın astronavtı Nora Al Matrooshi, süni intellektin kosmosda araşdırmalar üçün çox faydalı ola biləcəyini ifadə edərək, "Xüsusən də kosmonavtlara kosmosda həyat dəstək sistemlərini izləmək əvəzinə təcrübələr aparmaq üçün daha çox vaxt təmin edə bilər",-deyib.
23 May 2025, 17:00
"Süni intellekt emosional zəka testlərində insanlardan daha dəqiq cavablar verir" - ARAŞDIRMA
İsveçrədə aparılan bir araşdırma süni intellekt modellərinin emosional intellekt testlərində insanlardan daha dəqiq cavablar verdiyini ortaya çıxarıb.
23 May 2025, 15:44
"Müharibə və mikroplastiklər arıları təhdid edir" - Alimlərdər XƏBƏRDARLIQ
Arı populyasiyaları müharibələr, mikroplastiklər və işıq çirklənməsi kimi yeni təhlükələrlə üzləşirlər.
22 May 2025, 16:16
