2015-2024-cü illər ən isti  9 il olub

Ümumdünya Meteorologiya Təşkilatı 2015-2024-cü illərdə iqlim dəyişikliyinin təsirlərinin sürətlə artdığını və bu dövrün rekorda ən isti 9 il olaraq qeyd edildiyini açıqlayıb.

Citypost.az xəbər verir ki,Ümumdünya Meteorologiya Təşkilatı (WMO) iqlim dəyişikliyi və onun Yer kürəsinə təsiri ilə bağlı yeni hesabat dərc edib.

Hesabatda iqlim dəyişikliyinin təsirlərinin sürətlə artdığı 2015-2024-cü illər dövrünün ən isti 9 il olaraq qeyd edildiyi və 2024-cü ildə qlobal temperaturun 1850-1900-cü illər sənayedən əvvəlki dövrlə müqayisədə ilk dəfə olaraq 1,5 dərəcə Selsidən çox artdığı ifadə edildi.

Hesabatda 2024-cü ildə qeydə alınan rekord temperaturların əsas səbəbinin istixana qazı emissiyalarının artması olduğu, planeti soyudan La Nina hava hadisəsinin temperaturun artmasına səbəb olan El Ninoya çevrilməsinin bu yüksəlişi sürətləndirdiyi bildirilib.

Hesabatda günəş dövründəki dəyişikliklərin, böyük vulkan püskürmələrinin və soyuducu aerozolların azalmasının da bu temperatur artımına səbəb ola biləcəyi ifadə edilərək, iqlim dəyişikliyi ilə mübarizədə hava, su və iqlim xidmətlərinə sərmayə qoyulmasının həmişəkindən daha vacib hala gəldiyi vurğulanıb.

“2024-cü il son 65 ilin ən isti okean ili olub”

Hesabatda atmosferdə qeydə alınan karbon qazı, metan və azot oksidi səviyyələrinin son 800 min ilin ən yüksək səviyyəsinə çatdığına dair məlumatlar yer alıb və 2024-cü ilin son 65 ilin ən isti okean ili olacağı bildirilib.

Hesabatda okeanlarda temperaturun artmasının dəniz ekosistemlərinin pisləşməsinə və biomüxtəlifliyin itməsinə səbəb olduğu və bu vəziyyətin dəniz səviyyəsinin qalxmasına səbəb olduğu bildirilib.

Hesabatda qeyd olunub ki, okeanların temperaturunda artımın 21-ci əsrin qalan hissəsində də davam edəcəyi proqnozlaşdırılır.

Həmçinin oxuyun

Tədqiqat: Təbiətlə bağlı sənədli filmlər ağrıları yüngülləşdirə bilər  

Prezident yeni fərman imzaladı 

SON DƏQİQƏ! Kütləvi həbslər başladı: Siyahıda kimlər var?  

Prezident onları təltif etdi - Siyahı   

Hesabatda Antarktidadakı buzlaq sahəsinin son 3 ilin ən aşağı səviyyəsinə endiyi və buzlaqların kütləvi itkisinin indiyə qədər qeydə alınan ən yüksək səviyyəyə çatdığı, ilk peyk qeydlərinin başladığı 1993-cü ildən bu yana dəniz səviyyəsinin yüksəlmə sürətinin iki dəfə artaraq 2024-cü ildə ən yüksək səviyyəyə çatdığı ifadə edildi.

Okeanların turşulaşmasının getdikcə artdığı vurğulanan hesabatda yaşayış sahəsinə, biomüxtəlifliyə və ekosistemlərə təsir edən bu vəziyyətin mərcan qayaları kimi qabıqlı balıqçılıq və balıqçılıqdan əldə edilən qida istehsalına da mənfi təsir göstərdiyi ifadə edilib.

Hesabatda həmçinin qeyd olunub ki, 2024-cü ildə iqlim təsirləri nəticəsində baş verən təbii fəlakətlər nəticəsində didərgin düşmüş insanların sayı son 16 ildə qeydə alınan ən yüksək rəqəmdir.

“Ekstremal hava hadisələri bütün dünyada dağıdıcı nəticələr verməkdə davam edir”

Hesabatda fikirlərinə yer verilən Ümumdünya Ticarət Təşkilatının Baş katibi Celeste Saulo, "Bir il ərzində 1,5 dərəcədən çox istiləşmə Paris razılaşmasının uzunmüddətli temperatur hədəflərinin əlçatmaz hala gəldiyini göstərmir. Bununla belə, bu, həyatımızı, iqtisadiyyatlarımızı və planetimizi artan risklərə məruz qoyduğumuz barədə xəbərdarlıqdır",-deyə bildirib.

Dünya ölkələrinin yalnız yarısının adekvat erkən xəbərdarlıq sistemlərinə sahib olduğuna işarə edən və bunun dəyişdirilməsinin lazım olduğunu vurğulayan Saulo, "2024-cü il üçün məlumatlar okeanların istiləşməyə davam etdiyini və dəniz səviyyəsinin yüksəldiyini göstərir. Yerin donmuş səthi olan kriyosfer sürətlə əriyir və buzlaqlar da tarixdə ikinci ən aşağı hava səviyyəsinə çatmağa davam edir bütün dünyada dağıdıcı nəticələr verməkdə davam edir”,-deyə qeyd edib.

BMT-nin baş katibi Antonio Quterreş hesabatla bağlı bunları deyib:

"Planetimiz getdikcə daha çox təhlükə əlamətləri göstərir, lakin bu hesabat göstərir ki, qlobal temperatur artımını uzunmüddətli perspektivdə hələ də 1,5 dərəcə Selsi ilə məhdudlaşdırmaq mümkündür. Liderlər hərəkətə keçməli və öz xalqları və iqtisadiyyatları üçün ucuz, təmiz bərpa olunan enerji imkanlarından istifadə etməlidirlər".

Yeganə